İsveç merkezli saygın düşünce kuruluşu Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü'ne göre dünyada askerî harcamalar geçen yıl rekor düzeye yükseldi. Avrupa'da harcamalar artarken, en büyük düşüş ise Türkiye'de görüldü.
Bütün dünya geçen yıl Rusya ve Ukrayna arasında çıkan savaş ve Doğu Asya’da artan gerginliklerin ardından orduları için yatırımlarını artırıyor. İsveç merkezli saygın düşünce kuruluşu Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü (SIPRI), küresel askerî harcamalarla ilgili raporunu yayımladı. SIPRI’nın verilerine göre, dünyada askerî harcamalar geçen yıl rekor düzeye yükseldi.
Peki, en fazla askerî harcama yapan ülke hangisi? Türkiye, ne kadar askerî harcama yaptı?
SIPRI’nın verilerine göre, küresel askerî harcamalar 2,24 trilyon dolarla tüm zamanların en yüksek seviyesini gördü. Bu rakam, dünyada toplam Gayri Safi Yurt İçi Hasıla’nın yüzde 2,2’sine tekabül ediyor. Rapora göre, 2022’de küresel askerî harcamalar bir önceki yıla kıyasla yüzde 3,7 artarken, 2013’ten 2022’ye kadar ise yüzde 19 yükseldi.
SIPRI’ya göre dünyada savunma harcamaları 8 yıldır artıyor ve geçen yılki artışta, Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik işgal saldırılarıyla Tayvan başta olmak üzere Doğu Asya’da gerginliklerin artması önemli rol oynadı. Tüm dünyada askerî harcamalar artış gösterirken, en büyük düşüş Türkiye’de gerçekleşti.
AVRUPA REKOR KIRDI
Rusya’nın Ukrayna’ya işgal saldırılarının ardından Avrupa ülkeleri tetiğe geçti. Ülkeler sınırlarını korumak içim askerî harcamalarını artırdı. SIPRI’ya göre, Avrupa’nın 345 milyar dolarlık askerî harcamaları ilk kez, 1989’da soğuk savaşın bittiği dönemdeki harcamayı geçti.
Rusya ve Ukrayna arasında çıkan savaşın ardından NATO’ya girme kararı alan Finlandiya’da askerî harcamalar 2021 yılına göre yüzde 36’lık artış gösterdi. Bu alanda kıtada ikinci sırada yüzde 27 ile Litvanya, üçüncü sırada yüzde 12 ile İsveç yer alıyor. Ukrayna vatandaşlarına kapılarını açan Polonya ise askerî harcamalarını yüzde 11 artırdı.
Orta ve Doğu Avrupa’da en yüksek askerî harcama yapan ülke 68,5 milyar dolarla Birleşik Krallık oldu. Bu rakamın tahmini 2,5 milyar dolarını Ukrayna’ya sağlanan finansal askerî destek oluşturdu.
EN FAZLA ASKERÎ HARCAMA YAPAN ÜLKE HANGİSİ?
ABD’nin askerî harcamaları ise geçen yıl artan enflasyona rağmen yüzde 0,7 artışla 877 milyar dolar oldu. Küresel askerî harcamanın yüzde 39’unu oluşturan ABD, bu kapsamda ilk sırada yer aldı. ABD’nin 2022’de askerî harcamalarındaki artışta Ukrayna’ya sağladığı 19,9 milyar dolarlık finansal askerî destek de etkili oldu. Dünyada en fazla askerî harcama yapan ikinci ülke ise Çin oldu. Tayvan ile olan gerilimle gündeme gelen Çin, 2022 yılında toplam 292 milyar dolar askerî harcama yaptı. Çin’in askerî harcamaları, 2022’de bir önceki yıla göre yüzde 4,2 arttı ve 28 yıldır üst üste büyüme gösterdi.
Listenin üçüncü basamağında Rusya yer alıyor. Savaştaki Rusya’nın askerî harcamaları 2022’de bir önceki yıla göre yüzde 9,2 artışla 86,4 milyar dolar oldu. Bu rakam, Rusya’nın milli gelirinin yüzde 4,1’ini oluşturdu. Dördüncü sırada 81,4 milyar dolarla Hindistan ve 5. sırada 75 milyar dolarla Suudi Arabistan yer alıyor.
UKRAYNA REKOR KIRDI: YÜZDE 640’LIK ARTIŞ
Rusya’nın işgal saldırılarını sürdürdüğü Ukrayna, askerî harcamalarda rekor kırdı. Dünyada neredeyse bütün ülkelerin desteğini arkasına alan Volodimir Zelenskiy yönetimindeki Ukrayna’da 2022 yılında 44 milyar dolarlık askerî harcama yapıldı. Bu, SIPRI kayıtlarındaki en yüksek yıllık harcama olarak hesaplandı ve yüzde 640 artış gösterdi. Ukrayna ekonomisinin savaş nedeniyle aldığı hasar sonucu bu miktar, ülkenin 2022’deki milli gelirinin yüzde 34’ünü oluşturdu.
NATO ÜYELERİNİN ASKERÎ HARCAMALARI 1,23 TRİLYON DOLAR
Askerî harcamalar NATO üyesi ülkelerde de artış gösterdi. SIPRI’nın verilerine göre, NATO üyesi 31 ülkede askerî harcamalar 2021 yılına kıyasla yüzde 0,9 artış gösterdi ve 1,23 trilyon dolara ulaştı.
EN BÜYÜK DÜŞÜŞ TÜRKİYE’DE
SIPRI’nın raporunda yayınlanan listede, askerî harcamaların en fazla düştüğü ülke Türkiye oldu. Son yıllarda savunma sanayisinde yaptığı üretimlerden övgü dolu sözlerle bahseden Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, askerî harcamaların 75 milyar dolara yükseldiğini söylemişti. Fakat, SIPRI’nın verilerine göre Türkiye, 2022 yılında toplam 10,6 milyar dolarlık askerî harcama gerçekleştirdi.
Bu harcama, 2021 yılına kıyasla yüzde 26 düşüş gösterdi. Türkiye, açıklanan listede askerî harcamaların en fazla düştüğü ülke oldu.
