Özellikle şirketlerin dövize endeksli mevduat (DEM) hesaplarını tercih etmeye başlaması sebebiyle bankalardaki döviz mevduatı tutarı 225 milyar dolara geriledi.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) verilerine göre 4 Şubat haftasında yerli şahıs ve şirketlerin (tüzel kişiler) parite etkisinden arındırılmış döviz mevduatı 5,1 milyar dolar azaldı. Şirketler 3,3 milyar dolar bozdurdu. Döviz hesaplarındaki gerileme “30 Nisan 2021 tarihinden bu yana haftalık en sert düşüş” olarak kayıtlara geçti.
Verilere gerçek kişilerin döviz mevduatı ise parite etkisiyle artarken, parite etkisi hariç tutulduğunda döviz mevduatı geriledi. Gerçek kişilerin döviz mevduatı 255 milyon dolar arttı. Parite etkisinden arındırılmış olarak bakıldığında gerçek kişilerin döviz mevduatları 911 milyon dolar geriledi.
Yerli şahıs ve şirketlerin toplam döviz mevduatı tutarı 225,1 milyar dolar mertebesine indi. 25 Aralık 2021’de söz konusu tutarı 238 milyar doları aşmıştı.
1,98 milyar olan TL mevduat tutarı geçen hafta 33 milyar TL artarak, 2 trilyon 18 milyar TL’yı yükseldi.
Toplam mevduatlar içinde dövizin payı yüzde 60,2, TL’nin payı ise yüzde 39,8 oldu.
MERKEZ BANKASI REZERVLERİ ARTTI
Döviz mevduatlarındaki gerileme TCMB’nin rezervlerine de yansıdı. Buna göre 4 Şubat haftasında TCMB’nin brüt rezervleri 114,7 milyar dolara yükseldi. Net rezervler ise 5,8 milyar dolar artışla 16,3 milyar dolara yükseldi.
Swap (dolar-TL takası) hariç net rezervler de arttı. Bir önceki hafta eksi 54,1 milyar dolar olan swap hariç net rezerv rakamı 4 Şubat haftasında eksi 50,2 milyar dolar oldu.
20 Aralık 2021 tarihinde Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) lideri ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın açıkladığı “dövize endeksli mevduat (DEM)” diye bilinen kur korumalı TL mevduat hesabı açma hakkı başlangıçta sadece şahıslara tanınmıştı.
ŞİRKETLER KUR FARKI VERGİSİ ÖDEMEMEK İÇİN DEM’E GEÇİYOR
Ancak şirketlere dövizin belli bir oranını TL’ye çevirme mecburiyeti ve ihracatçılara kredilerden faydalanabilmesi için yine TL mevduata geçme yükümlülüğü getirildi. Dövizini DEM hesabına aktaran şirketler 2021 yılında kur farkında elde ettikleri kazançlar için vergi ödemeyecek.
Bu haberler de ilginizi çekebilir:
Söz konusu kararların etkisiyle şirketlerin bankalardaki döviz mevduatı geriledi. 24 Aralık 2021’de 94 milyar dolar olan şirket döviz mevduatları 4 Şubat 2022 haftasında 83,53 milyar dolara geriledi.
Yurt dışında ikamet eden Türkiye vatandaşları da TCMB nezdinde “Yuvam” hesabı açtırmaları hâlinde “stopaj muafiyeti” ve “kur garantisi” gibi teşviklerden faydalanabiliyor.
