Şili'de diktatör Augusto Pinochet dönemine ait anayasanın yerine hazırlanan yeni anayasa için yapılan referandumdan 'hayır' çıktı. Hazırlanan yeni anayasa başta ülkedeki azınlıklar olmak üzere, kürtajın yasalaşması, özgürlüklerin arttırılması gibi birçok madde içeriyordu.
Şili’de, diktatör Augusto Pinochet döneminde hazırlanan anayasanın yerini alması için hazırlanan yeni anayasa halktan kabul görmedi. Pazar günü yapılan referandumda kullanılan oyların yüzde 99’unun sayıldığı ve katılanların yaklaşık yüzde 62’sinin yeni anayasaya “hayır” oyu verdiği açıklandı. Destek verenlerin oranı ise yüzde 38’de kaldı.
Söz konusu halk oylaması için 15 milyon seçmen sandığa çağrılmıştı. Yapılan kamuoyu yoklamaları da anayasanın reddedileceğine işaret ediyordu.
Daha demokratik bir ülke vaat eden anayasanın reddedilmesi, anayasa değişim sürecinde ülkede yaşanan tartışmalar ile karşıt propagandaların başarısı olarak yorumlanıyor.
KÜRTAJIN YASALLAŞTIRILMASI, YERLİ TOPLULUKLARIN TANINMASI…
DW Türkçe’de yer alan habere göre yeni anayasa taslağı ülkede yoğun tartışmalara yol açtı. Taslak metin, nüfusun yüzde 13’ünü oluşturan yerli toplulukların tanınmasını öngörüyordu. Yeni anayasa ile bu topluluklara özerklik tanınacak ve kendi yetki alanlarına kavuşacaklardı.
“Sosyal ve demokratik hukuk devleti” amacını taşıyan 178 sayfadan oluşan anayasa taslağı bunun yanı sıra kürtajın yasal hale gelmesini ve çevrenin korunmasının anayasa ile güvence altına alınmasını öngörüyordu. Yeni anayasa taslağının reddedilmesiyle diktatör Augusto Pinochet döneminde (1973-1990) hazırlanan ve birçok kez revize edilen eski anayasa yürürlükte kalacak.
SOLCU LİDERİN YENİLGİSİ
Referandum, yaklaşık altı aydır görevde olan solcu Devlet Başkanı Gabriel Boric açısından yenilgi anlamına geliyor. Yeni anayasa metnine destek veren Boric, başkanlık sarayında yaptığı konuşma ile yenilgiyi kabul etti. Eski bir öğrenci lideri olan Boric, ülkede siyasi reformlar için çalışacağı ve yeni anayasa sürecinin hayata geçirilmesi için bütün yetkilerini kullanacağını de belitti.
Pinochet destekçisi muhafazakar siyasetçi José Antonio Kast ise yaptığı açıklamada, “Başkan Boric, bu yenilgi senin de yenilgin” açıklamasını yaptı. Kast, geçen yıl aralık ayında yapılan devlet başkanlığı seçimlerinin ikinci turunda Boric’e karşı başkanlık yarışını kaybetmişti.
HALK, REFERANDUMDA DEĞİŞMESİNİ İSTEMİŞTİ
Şili’de yeni anayasa metninin hazırlanması süreci ülkede 2019 yılındaki şiddet ve yağma olaylarına dayanıyor. Sosyal adaletsizlik nedeniyle yapılan protestolarda anayasanın yenilenmesi talebi sık sık dile getirilmişti. Eski anayasada özellikle özelleştirmelerin sosyal adaletsizliğe neden olduğu belirtiliyor. Protesto gösterilerinin ardından Ekim 2020’de bir referandum yapılmış ve bu referanduma katılanların çoğunluğu eski anayasanın revize edilmesine “evet” demişti. Pazar günü oylanan taslak metin, yerli azınlıkların 17 temsilcisinin de yer aldığı toplam 154 üyeden oluşan bir kurul tarafından hazırlanmıştı.
