Piyasalarda esrarengiz altın hamlesi

Merkez bankalarının ilan ettiği resmî rakamlarla Dünya Altın Konseyi’nin derlediği altın alım miktarları arasındaki makas giderek açılıyor. Rusya, Hindistan ve Çin gibi ülkelerin Amerikan Doları’ndan uzaklaşmak için altın alımlarını hızlandırdığı biliniyor.

Çin ve Rusya gibi büyük merkez bankaları 1967’den bu yana görülmemiş bir hızda altın topluyor. Muteber ekonomi gazetesi Financial Times’ın haberine göre söz konusu hareketlilik bu ülkelerin rezervlerini dolardan uzaklaştırmaya istekli olduklarını gözler önüne seriyor.

MERKEZ BANKALARI ALTINA HÜCUM ETTİ

Dünya Altın Konseyi’nin (WGC) derlediği veriler, altına olan talebin son 55 yıldaki herhangi bir yıllık miktarı aştığını gösterdi. Ayrıca geçen aya ilişkin tahminler merkez bankalarının resmi olarak bildirdiği rakamlardan çok daha büyük. Bu da sektördeki alıcıların kimlikleri ve motivasyonları konusunda spekülasyonlara yol açıyor.

Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin ardında ABD ve müttefiki olan ülkeler Rusya’nın dolar rezervlerini dondurmuştu. BullionVault’un Araştırma Başkanı Adrian Ash merkez bankalarının altına hücumunun “güvensizlik, şüphe ve belirsizlik gibi sebeplerin jeopolitik zeminini gösterdiğini” belirtiyor.

WGC geçen ay resmî finans kurumlarının 673 ton satın aldığını tahmin ediyor. Sadece 2022 yılının temmuz-eylül ayları arasında merkez bankaları yaklaşık 400 ton altın satın aldı.

WGC’den gelen muhafazakâr tahminler, Uluslararası Para Fonu’na (IMF) ve merkez bankalarına beyan edilen alımları geride bırakıyor. Söz konusu rakamlara göre eylül ayına kadar olan dokuz ayda 333 tona alınması gerekiyordu.

TÜRKİYE’NİN REZERVİNİN ÜÇTE BİRİ ALTIN

Ancak Türkiye üçüncü çeyrekte 31 tonluk alımla merkez bankalarının altın alımlarına liderlik etti. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) altın rezervi toplam rezervlerin yaklaşık yüzde 29’una ulaştı.

Özbekistan ise, 26 tonluk altın alımıyla ikinci sırada yer aldı. Temmuz ayında Katar, 1967’den bu yana kaydedilen en büyük altın alımına imza attı.

WGC’nin tahminleri ile IMF tarafından takip edilen resmî rakamlar arasındaki tutarsızlığın Rusya, Çin ve rezerv olarak bildirmeden altın satın alabilen ve elinde tutabilen diğer merkez bankalarının alımlarından kaynaklandığını belirtiliyor. Söz konusu rakamlar devlet kurumları tarafından kısmen açıklanabilir.

Çin Halk Bankası (PBoC), altın alımını kabul eden ve aynı zamanda muhtemelen sınırlı rolünü işaret etmeye çalışan devlet bankalarından biri.

PBoC bu ayın başlarındaki açıklamasında kasım ayında 2019’dan bu yana altın varlıklarında ilk artışını yaptığını bildirdi. Banka yaklaşık 1,8 milyar dolar değerinde 32 tonluk altın alımı yaptığını açıkladı. Altın endüstrisi, Çin alımlarının daha yüksek olduğunda hemfikir.

ÇİN SADECE 2022 YILINDA 200 TON ALTIN ALDI

Dünyanın en büyük ikinci altın madencisi olan Barrick Gold’un genel müdürü Mark Bristow, çok sayıda kaynakla yaptığı görüşmelere dayanarak, Çin’in 200 tonun üzerinde tonlarca altın satın aldığını belirtiyor.

Değerli metal ticaret firması MKS PAMP’ın Metal Stratejisti Nicky Shiels, PBoC’nin sadece 32 ton satın almış olması durumunda kasım ayı altın fiyatlarının 75 dolar civarında veya daha fazla düşmesi gerekeceğini söyledi.

Spot altın fiyatları kasım ayında ons başına 1.787 dolara kadar yükseldi ve o zamandan beri 1.800 doların üzerine çıktı.

Batılı hükümetlerin yaptırımları nedeniyle 300 milyar dolar rezervi dondurulan Rusya da Shiels’a göre altın alımları konusunda yeni bir görüşün ortaya çıkmasına yol açtı.

Stratejist, “ABD’nin ve Batı hükümetlerinin her an el koyabilecekleri dolara bu kadar çok yatırım yapmalı mıyız?” sorusunun sorulduğunu belirtiyor.

YEREL PARA BİRİMİ İLE ALTIN TİCARETİ

BullionVault’tan Ash, Rusya’nın altın alımı stratejisinin, Güney Afrika’nın Apartheid dönemi yaptırımları sırasında, yerel para birimini kullanarak altın alımları gerçekleştirmesi ve yerel madenciliğin desteklenmesi yöntemini tekrarladığını söylüyor.

UBS’in Emtia Analisti Giovanni Staunovo, gizemli altın alımları konusunda Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve Avrupa Birliği (AB) müeyyideleri ile boğuşan Rusya’yı işaret ederek, “İhracat tarafındaki sınırlamalar göz önünde bulundurulduğunda Rusya Merkez Bankası’nın olması mantıklı olacaktır.” dedi.

Rusya Merkez Bankası (CBR), Rusya’nın 24 Şubat 2022 tarihinde Ukrayna’yı işgal etmeye başlamasının akabinde  rezervleriyle ilgili aylık bildirmeyi bıraktı. CBR yetkilileri, altın alımı hedeflerine odaklandıkları yönündeki haberleri reddetti.

Ancak FT’nin haberine göre CBR yetkilileri uzun zamandır altın rezervlerini artırmaya stratejik olarak değer veriyor. CBR, 2006 yılında rezervlerin dörtte birinin altından müteşekkil olmasına karar vermişti.

Merkez bankasının istatistiki verilerini en son yayımladığı 2022 yılı şubat ayında altın rezervleri tüm rezervlerin yüzde 20,9’unu teşkil ediyordu.

RUSYA’NIN ALTIN REZERVLERİ KATLANDI

İsviçreli bir özel banka olan Julius Baer’e göre CBR, 2012’de 150 milyar dolardan fazla olan ABD Hazine varlıklarını zaman içerisinde sadece 2 milyar dolara olacak derecede düşürdü. Altın rezervlerini ise cari fiyatlarla yaklaşık 80 milyar dolara ulaşacak şekilde 1.350 tondan fazla artırdı.

Julius Baer’in Yeni Nesil Araştırma Başkanı Carsten Menke, Rusya ve Çin’den yapılan alımların, ülkelerin dolar kuruna güvenme konusunda artan bir isteksizliğe işaret ettiğini düşünüyor.

Menke, “Merkez bankalarının rezervlerinin daha büyük bir kısmını altına koyarak gönderdikleri mesaj, ana rezerv varlıkları olarak ABD Doları’na bağımlı olmak istemedikleridir.” dedi.

VARLIK FONLARI ESRARENGİZ ALIMLARA İMZA ATIYOR

Sektördeki bazı kişiler, Orta Doğu hükümetlerinin, devlet varlık fonları aracılığıyla altın satın almak için büyük olasılıkla fosil yakıt ihracat gelirlerini kullandığını tahmin ediyor.

Merkez bankalarının rekor altın alımlarının amacının altın fiyatlarındaki düşüş fırsatından yararlanmak mı olduğu yoksa daha yapısal bir değişimin mi gerçekleşmekte olduğu tartışılıyor. İki farklı görüşün test edildiği bir döneme girilecek.

Merkez bankalarının rekor alımlarının altın fiyatları düşmesini fırsata mı çevirdiği yoksa daha yapısal bir değişimin mi gerçekleşmekte olduğu test edilecek.

Altın fiyatları ons başına 1.800 dolara yükselmiş olsa bile çok az sayıda yatırımcı merkez bankalarının rezervlerini çeşitlendirmeye yönelik eğiliminin yakın zamanda değişeceğine inanıyor.

Fransız yatırım bankası Natixis’in Kıdemli Emtia Analisti Bernard Dahdah küreselleşmenin ortadan kalkması ve jeopolitik gerilimler sebebiyle Batı dışındaki merkez bankalarının ABD Doları’ndan uzaklaşma dürtüsünün “en azından on yıl boyunca değişmeyecek bir eğilim” olduğunu öngörüyor.