Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın ekonomi başdanışmanı Yiğit Bulut, "Bu yazıyı kesip saklayın. Türkiye'ye para girişi patlayacak ve bütün değerler yeniden tanımlanacak." demişti. Başkanlık sisteminin ilk üç yılında neler üçe katlandı? İşte uçuşa geçen kalemler...
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Ekonomi Başdanışmanı Yiğit Bulut
Cumhurbaşkanı Başdanışmanı ve Cumhurbaşkanlığı Ekonomi Politikaları Kurulu Üyesi Yiğit Bulut imzasıyla 12 Mayıs 2014 tarihinde Star gazetesinde “Başkanlık Sistemi Türk ekonomisini uçuracak…” başlıklı bir makale yayımlanmıştı.
Makalede şu ifadeler yer almıştı: “Sevgili dostlar, birkaç satırda anlattığım “modeli” uzun süredir savunan biri olarak bugün daha açık ve kesin olarak diyorum ki; Türkiye gelecek 10 yılda ekonomik olarak 3’e katlanacaksa, her değer yeniden tanımlanacaksa ve en önemlisi her vatandaşın varlığı bu gerçekler eşliğinde en az 3 katına çıkacaksa; BAŞKANLIK SİSTEMİ OLMAZSA OLMAZ ilk şart…”
“Sonuç” bölümünde ise, “Türkiye Başkanlık Sistemine geçerse, ekonomik analizleri son 10 yılda gerçekleşen biri olarak diyorum ki; neyiniz varsa tam olarak en az 3’e katlanacak…Türkiye’ye para girişi patlayacak ve bütün değerler yeniden tanımlanacak.” denilmişti.
Bulut, aynı makaleyi 29 Nisan 2015 tarihinde yeniden yayımladı. Borsa için verdiği hedef rakamı çıkarması dışında yazı bire bir aynıydı.
Yiğit Bulut’un bu değerlendirmesi son dönemde sosyal medyada yeniden gündem oldu.
DEĞERİ ÜÇE KATLANANLAR…
Türkiye’nin başkanlık sistemine geçtiği 2018 yılından bu yana, Yiğit Bulut’un “kesin saklayın” dediği makaledeki bazı öngörüleri gerçekleşti.
Türk Lirası’nın değer kaybetmesi ve enflasyon sebebiyle ev ve araba fiyatları 2018 yılından bu yana üçe katlandı. Sokağın enflasyonu ile Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) enflasyonu arasındaki bağ koptu, maaşlar yerinde saydı. Vatandaşların kazandığı para günden güne eridi, alım gücü azaldı.
İğneden ipliğe her şeye zam üstüne zam gelirken, temel ihtiyaç maddelerinde fahiş fiyat artışları yaşandı.
Makro ekonomik verilere bakıldığında ülke ekonomisini uçuracağı söylenen başkanlık sisteminde Türkiye’nin patinaj çektiği görülüyor.
Bu haberler de ilginizi çekebilir:
TL’DE BÜYÜK ÇÖKÜŞ: Başkanlık sistemine geçilmeden önce 2018 yılı haziran ayında dolar 4,64 TL, euro 5,41 TL, çeyrek altın 312 TL seviyesindeydi. 24 Eylül 2021 tarihi itibarıyla dolar 8,85 TL, Euro 10,40 TL oldu. Çeyrek altın ise 820 lirayı aştı. Bulut’un makaleyi ilk yayımladığı tarihte dolar kuru 2,07 TL, ikinci yayımladığı tarihte ise 2,66 TL seviyesindeydi.
MİLLİ GELİR YERİNDE SAYDI: Gayri safi yurt içi hasıla (GSYİH) 2018 yılında 797 milyar dolardı, 2020’de 717 milyar dolara geriledi. 2018’de kişi başına milli gelir 9 bin 792 dolardı, 2020 sonunda 8 bin 599 dolara geriledi.
İŞSİZ SAYISI KATLANDI: 2018’de geniş işsizlik oranı yüzde 18,3 seviyesindeydi, 2020 sonunda yüzde 28,4 oldu. TÜİK’in yayımladığı son veriye göre oran yüzde 23,1.
BORÇ KATLANDI: Merkezi yönetim borç stoku 2018’de 1 trilyon 67 milyar TL idi, 2021 yılı ağustos sonu itibarıyla borç 2 trilyon 41 milyar liraya yükseldi. Borç stokunun 890,4 milyar lira tutarındaki kısmını Türk Lirası, 1 trilyon 151,3 milyar lira tutarındaki bölümünü ise döviz borçları teşkil etti.
REZERVLER ERİDİ: Merkez Bankası’nın kasası da söz konusu dönemde alarm verdi. Merkez Bankası’nın swap hariç net rezervleri 2018 yılında 21,6 milyar dolar seviyesindeyken, rezervler 17 Eylül 2021 tarihi itibarıyla eksi 51 milyar dolara geriledi.
VATANDAŞ DOLARİZE OLDU, YABANCI KAÇTI: Bankalardaki mevduat ve fonların toplamı 2018 yılında 2 trilyon 36 milyar lira sevisindeyken 2021 yılı eylül ayı itibarıyla 3 milyar 976 milyon lira oldu.
Mevduat içindeki yabancı para birimlerinin oranı ise yüzde 48,8’den yüzde 55,7’ye çıktı. Bulut başkanlık sisteminde “Türkiye’ye para girişi patlayacak” diyordu, ancak gayrimenkul hariç net doğrudan sermaye girişi ilk defa eksiye düştü. Yabancıların borsadaki payı yüzde 40’ın altına indi.
BANKALARA BORÇ ARTTI, 25 MİLYON KİŞİ BORÇLU: Bankaların şirket ve vatandaşlara kullandırdığı kredi stoku 2018’de 2 trilyon 395 milyar lira iken, borç tutarı 2021 yılı ağustos ayı itibarıyla 3 trilyon 935 milyar lira oldu.
Bireysel kredi veya bireysel kredi kartı borcundan dolayı yasal takibe intikal etmiş kişi sayısı 3 milyon 644 bine ulaşmış durumda. 2021 yılı haziran ayı itibarıyla tüketici kredileri ve konut kredileri toplamı yaklaşık 656 milyar TL olurken, kredi kullanan kişi sayısı ise 25,5 milyona ulaştı.
