Nebati büyük dolar planını ağzından kaçırdı

Kredi kartlarının faizlerini politika faizine göre TCMB belirlediği için neredeyse bedavaya para sayılır. Bu yüzden nakit avans ve taksitli kartlarda ne kaldıysa herkes dibini sıyırıyor. Muhtemelen üç vakte o kapı açılmamak üzere kapatılacak. Hele hele Borsa İstanbul’da bankacılık hisseleri için öyle böyle bir hafta olmayacak. Kemerlerinizi bağlayın.

TURHAN BOZKURT 20 Mayıs 2023 HABER ANALİZ

Merkez Bankası tabelada dolar TL kurunu 20’nin altında tutmak için akıl almaz kararlara imza atarken, Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati baklayı ağzından çıkardı.

Dolarda büyük sırrın nasıl ifşa olduğunu YouTube kanalımda ayrıntıları ile aktarmıştım.

NEBATİ: DOLAR SEÇİMDEN SONRA FIRLAYACAK

Kaynağımın aktardığı bilgiye göre, İhracatçı birliklerinin başkanları ile biraraya gelen Nebati şu minvalde sözler sarfetti: “Biliyorum, bize kızgınsınız. Döviz kuru düşük kaldı. Zarar ediyorsunuz. Az daha sıkın dişinizi. 2’nci turdan sonra dolar, 27 TL-30 TL bandına oturacak.”

Sıradan bir demokraside sadece şu satırlar bile başlı başına hükûmet düşürecek kadar vahim. Hazine Bakanı doları nasıl ve niye tazyik altında bıraktıklarını itiraf etmiş.

Dolar TL kurunun adil değerinin daha yüksek olduğunu Hazine Bakanı da kabul ediyor. Zira mevcut tabela kuru olan 19,80 TL, 1 Amerikan Doları’nın adil karşılığı değil.

Mevcut kur seviyesine göre; Türk Lirası, dolara mukabil asgari yüzde 15-20 daha değerli.

2021 yılı aralık ayında olduğu gibi birkaç günde 5-6 lira birden artsa piyasa allak bullak olacak. O korku ile emanet dövizleri, hatta kasadaki 150 ton altını sattılar.

Talebi karşılayacak efektif (nakit döviz) Merkez Bankası’nın kasasında mevcut değil. Kasa -79 milyar dolar ile tarihte hiç olmadığı kadar tam takır kuru bakır.

İHRACATÇIYA BAŞKA, AYŞE TEYZEYE BAŞKA

Seçimi kazanmak için söylenen yüzlerce yalandan sadece biri kur yalanı. Tabiî ihracatçılarla aynı masaya oturunca işin aslını bilenlere yutturmak kolay olmuyor.

Ayşe Teyzeye başka döviz kuru, ihracatçıya başka döviz kuru olamayacağına göre, Merkez Bankası (TCMB) kuru ile serbest piyasa (kuyumcu/döviz bürosu) arasındaki 1,50 liraya kadar yükselen fark kapatılacak.

200 dolardan fazla döviz çekmenin yasaklandığı Arjantin’de karaborsa kuru dâhil 10’dan fazla kur cari. Arjantin Merkez Bankası tabelasında dolar peso kuru 240 görünse de piyasada 480’den aşağı alıp satan yok.

Nebati’nin itiraf ettiği iki yüzlü kur ekonomiyi Arjantin’e benzer bir felakete sürüklüyor.

Seçim 2’nci tura kalınca banka kurunu hafif önünü açtılar. İstanbul Kapalıçarşı başta olmak üzere bütün döviz büroları ile kuyumculara “Siz de döviz aşağı çekin. Yoksa!..” talimatı verildi.

Bankalara “Döviz alım-satım esnasında makası 1 TL civarında tutmaya devam etmeleri” gerektiği hatırlatıldı.

NAKİT AVANS KRİZİ ESAS KRİZİN FRAGMANI

“Al takke, ver külah” diyerek, 20,10 TL civarında kısa süreli bir mola verildi. Ancak kimse bu fiyattan döviz bulamıyor. Olan satmıyor, piyasa kilitlendi. Geçen perşembe ve cuma günlerinde bankalarda döviz satışı yasaklandı.

Sadece kur korumalı mevduat (KKM) vade sonu işlemleri için al-sat yapılabildi. Sermaye kontrolünün sadece ismi yok. Yurt dışına döviz transferi (swift) şartları bir adım sonra 1970’lere dönebilir.

“Dolar ve altın alıyorlar” diye kredi kartlarının taksitli alışveriş ve nakit avans kapıları kapatıldı.

Kredi kartı yasağını ve kredi krizini tek başıma Twitter’da dile getirdiğimde evvela hükûmete yakın çevreler “yalan, bunlara kanmayın!” dese de Merkez Bankası önce yasağı teyit eden tebliğ yayımladı.

Çarşı karışınca AKP’li isimler hiç de yabancısı olmadığımız “Hükûmete operasyon” nidaları ile haykırdı. Güya bağımsız TCMB mesajı anında aldı. Aynı tebliğ cuma günü alelacele iptal edildi.

Ancak şapka düştü bir kere. Piyasanın borcu borçla çevirdiği hakikati ile yüzleşen bankalar seçimi Recep Tayyip Erdoğan’ın kazanması hâlinde faiz indiriminin (tabelada) devam edeceğinin farkında.

ONAYLANAN KREDİLER BİLE İPTAL EDİLDİ

Mevduat faizi yüzde 40’ı geçti. Kaynağı yüzde 40 ile toplayan banka krediyi yüzde 12 ile nasıl tahsis edecek? TCMB’nin faizinin de döviz kurlarının da bir hükmü yok.

Pazartesi gününden itibaren bankalar tasarruf tedbirlerini masaya yatıracak. Bir büyük bankanın yönetim kurulu, 50’ye yakın şubeyi tasfiye etmek için karar alındı.

Bankacılar kur şoku ile kredi krizinin birleşmesinden endişe ediyor. Bu yüzden bankalar kredileri durdurdu. Onaylanan ve ekspertize gönderilen krediler dahi durduruldu.

Dünyanın 1 numaralı üniversitesi MIT’de iktisat dersleri veren Profesör Daron Acemoğlu, “Türkiye ekonomisi paramparça. AKP rant ağını güçlendirmek için, rezervleri tüketti ve vaatleri ile harcamalarını büyük ölçüde genişletti.” tespitinde bulundu.

Devamında, “Ülkenin ekonomik çöküşe nasıl dayanacağını bilmiyorum.” diyerek endişeli olduğunu aktardı.

SERMAYE KONTROLLERİNE HAZIR OLUN!

2008 Mortgage Krizi’n daha evvel tahmin eden “kriz kâhini”Nouriel Roubini, “Erdoğan kazanırsa, Türkiye topyekûn bir kur krizi ve finansal kriz ile karşı karşıya kalacak.” ikazında bulundu.

Sermaye kontrolü bu tren kazasını ancak geciktirebilir. Ekonomik olağanüstü hâl (OHÂL) kararları tuzu kuruların değil, vatandaşın canını çok yakacak.

Zamlar, vergi artışları birbirini kovalayacak. Türkiye 3 ayda acilen 80 milyar dolar bulamazsa ödemeler dengesi krizi bile kapılı her an çalabilir.

Acı reçetenin hülasası üç haneli enflasyon, yüzde 70’i geçen kredi ve mevduat faizleri, tahsilat krizi, işsizlik ve daralan ekonomi… Biz buna “ani duruş (sudden stop” diyoruz.


 

Erdoğan seçimi kazanmak uğruna tercih ettiği hatalı kararların bedelini yine kendisine oy verenler başta olmak üzere 85 milyonun tamamına ödedecek.

Seçimin akabinde kendisinin bile tahmin edemeyeceği kadar ağır kararlara imza atacak. İlk ifşa Hazine Bakanı Nebati’den geldi.

Erdoğan’ın 2019 yılında kameraların karşısına geçip, Halkbank’ı dolandırmakla itham ettiği eski Maliye Bakanı Mehmet Şimşek bile ekonominin dümenine geçse hükmü yok.

Türkiye’yi kur ve faiz girdabından Amerikan Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell gelse kurtaramaz.

Kredi kartlarının faizlerini politika faizine göre TCMB belirlediği için harcama ve nakit avans maliyeti, ticarî ve tüketici kredilerine kıyasla düşük. Neredeyse bedavaya para sayılır.

Bu yüzden nakit avans ve taksitli kartlarda ne kaldıysa herkes dibini sıyırıyor. Muhtemelen üç vakte o kapı açılmamak üzere kapatılacak.

Hele hele Borsa İstanbul’da (#bist100) bankacılık hisseleri için öyle böyle bir hafta olmayacak. Kemerlerinizi bağlayın.

—————————————

İletişim için:

https://www.youtube.com/turhanbozkurt

Twitter: @turhanbozkurTV

https://www.facebook.com/TurhanBozkurt/

e-posta: [email protected]