Milli Takım’ın en başarılı teknik direktörü; Yanal mı, Terim mi, Güneş mi, Denizli mi?

Türk Milli Takımı’nın Macaristan’a 2-0 yenilip UEFA Uluslar Ligi’nde küme düşmesinin ardından sosyal medyada Ersun Yanal’ın ‘en başarılı teknik direktör’ gözüktüğü bir tablo dolaşıma sokuldu. A Milli Takım’ı 10 maçtan fazla çalıştıran teknik adamların dikkate alındığı bu tabloya göre Ersun Yanal, 53.33’lük galibiyet ortalamasıyla zirvede görünüyor. Yanal’ı Fatih Terim ve Şenol Güneş izliyor. Tabloda, kalan 8 aylık maaşı (yaklaşık 3,5 milyon Euro) peşin ödenerek kovulan Guus Hiddink bile Euro 2000’de A Milli Takım’a çeyrek final oynatan Mustafa Denizli’den daha başarılı gözüküyor.

Dolaşıma sokulan tabloya göre Milli Takım tarihinin en başarılı teknik direktörü Ersun Yanal.

RAKAMLAR HEP DOĞRU MU SÖYLER?

Peki, gerçekten öyle mi? Rakamlar hep doğru mu söyler? Rakamların arkasında başka gerçekler mi saklı? Yanal, iki-üç kez Milli Takım’ın başına getirilen ve her biri en az bir ilke imza atan Fatih Terim, Şenol Güneş ve Mustafa Denizli’den daha mı başarılı? Ya da Türk Milli Takımı’nın en başarılı teknik direktörü kim? Bu isimleri, tablodaki sıraya göre kısaca analiz etmeye çalışacağım.

Ersun Yanal’lı Milli Takım, 2006 Dünya Kupası elemelerinde Yunanistan, Ukrayna ve Danimarka maçlarını kazanamadı.

ERSUN YANAL: 4 YIL İÇİN GELDİ, BİR YIL SONRA GİTTİ

Tabloya göre 15 maçta 53.53’lük galibiyet ortalamasıyla A Milli Takım’ın en başarılı teknik direktörü gözüken Ersun Yanal, Nisan 2004’te 4 yıllık anlaşmayla göreve başladı. Başarısından çok kılık-kıyafetiyle konuşulan Şenol Güneş’in yerine göreve gelen Yanal, imzanın ardından imaj yenilemiş, çok samimi olduğu insanlarla arasına iletişim danışmanı koyarak iletişimsizliği seçmişti. Bilgisayarıyla ön plana çıkan Yanal’ın ilk hedefi Almanya’nın ev sahipliği yapacağı 2006 Dünya Kupası elemelerini geçmekti.

Eleme maçları öncesi A Milli Takım tam 6 hazırlık maçı oynadı. İlk hazırlık maçında o zamanlar vasat bir kadrosu olan Belçika’yı deplasmanda 3-2 yendi Türkiye. Ardından bir Uzakdoğu turuna çıkıldı. Bu turda Avustralya ve Güney Kore ile ikişer maç yapıldı. Avustralya’yı 2 maçta da yenen Milli Takım, Güney Kore maçının birini kazanıp birini kaybetti. Ardından, 2006 Dünya Kupası elemelerindeki ilk sınav olan Gürcistan maçı öncesi Belarus ile İstanbul’da hazırlık maçı oynandı. Milli Takım, Olimpiyat Stadı’nda zayıf rakibi karşısında 2-1 mağlup oldu.

Ersun Yanal, Trabzon’da Gürcistan ile 1-1, Atina’da da Yunanistan ile 0-0 berabere kalınan maçların ardından gerçek sebebi ‘teknik’ olarak açıklanan gereksiz bir Hakan Şükür polemiğine sebep oldu. Zira Hakan Şükür, Uzakdoğu turundaki 6 golün 4’üne imza atmış ve Yanal onunla ilgili ‘yere göğe sığdırılamayan’ övgüler düzmüştü. Yanal, sonraki maçlarda Milli Takım’a Hakan Şükür ile benzer özelliklere sahip Ersen Martin’i davet ederek gerçek sebebin ‘teknik’ olmadığını da açıklamış oluyordu.

Milli Takım, Şükür’süz çıkılan gruptaki diğer maçlarda sadece Kazakistan, Gürcistan ve Arnavukluk’u yenebildi. Gruptan çıkmak için kendi evinde mutlaka kazanması gereken Yunanistan (0-0) ve Ukrayna (0-3) maçlarını kazanamadı. Milli Takım, Yanal’ın ‘Ukranya’ diyerek adını bile telaffuz edemediği Ukrayna’ya Fenerbahçe Stadı’nda 3-0 yenilerek ciddi bir yara aldı.

Federasyon, 9 maçın ardından, tazminat maddesinin olmadığı sözleşmeye göre 3 yılı daha bulunan Yanal ile yolları ayırmaya karar verdi. Zira 3 maç daha vardı ve başka bir hocayla bu maçlardan maksimum puanlar toplanıp en azından baraj maçı oynama hakkı elde edilebilirdi. Yanal’ın yerine Fatih Terim getirildi.

Fatih Terim, 3 kez çalıştırdığı Milli Takım’da ilklere imza attı.

FATİH TERİM: MİLLİ TAKIM’DA İLKLERE İMZA ATTI

Tabloya göre 135 milli maçta 51.85 galibiyet ortalamasıyla ikinci sırada görünen Fatih Terim ile ilgili kısma, Yanal’dan görevi devralmasıyla başlayalım. Daha sonra A Milli Takım kariyerine ve başarılarına kısaca göz atalım.

Terim, Hakan Şükür’ü yeniden kadroya dahil ederek kalan Danimarka (2-2), Ukrayna (0-1) ve Arnavutluk (0-1) maçlarından 2 galibiyet, bir beraberlikle 7 puan çıkardı. Türkiye, grubu Ukrayna’nın ardından ikinci bitirerek baraj maçları oynamaya hak kazandı. Rakip İsviçre’ydi. Deplasmandaki ilk maçı 2-0 kaybetti Türkiye. İstanbul’daki olaylı rövanşı Milli Takım 4-2 kazanmasına rağmen deplasmanda atılan gol farkıyla 2006 Dünya Kupası’na katılan İsviçre oldu.

Kalan 3 karşılaşma ve baraj maçları için anlaşılan Fatih Terim ile federasyon arasında bir sözleşme daha imzalanarak görev süresi uzatıldı. Terim’li Milli Takım, Euro 2008 elemelerinde grubu Yunanistan’ın ardından ikinci bitirerek finallere katılma hakkını elde etti. Türkiye, Avusturya-İsviçre ortaklığında düzenlenen Euro 2008’de yarı final oynayarak Avrupa Şampiyonası tarihinde ilk kez böyle bir başarı elde etti.

Fatih Terim, Milli Takım’daki ilk görev döneminde de bir ilke imza atmıştı. Türkiye, grubunu ikinci tamamlayarak Euro 1996’ya katılma hakkı elde etmiş ve tarihinde ilk kez Avrupa Şampiyonası’nda mücadele etmişti. Milli Takım; Portekiz, Hırvatistan ve Danimarka’nın bulunduğu grubu sıfır galibiyet, sıfır gol ve sıfır puanla tamamlamıştı.

Fatih Terim, Ağustos 2013’te Abdullah Avcı’nın yerine gelerek A Milli Takım’daki üçüncü dönemine başladı. Avcı döneminde 2014 Dünya Kupası eleme mücadeleleri başlamış ve 4 maç kalmıştı. Terim yönetiminde kalan 4 maçın 3’ünü kazanıp birinde mağlup olan Türkiye, grubu Hollanda, Romanya ve Macaristan’ın ardından 4. tamamladı.

Terim’den esas beklenti, Euro 2016’ya katılmaktı. Hollanda, Çek Cumhuriyeti ve İzlanda’nın bulunduğu grupta işler kolay değildi. Nitekim grup maçlarına deplasmanda İzlanda’ya (3-0), kendi evinde de Çek Cumhuriyeti’ne (2-1) yenilerek başladı Türkiye. İlerleyen maçlarda iyi sonuçlar alarak grubu üçüncü bitiren Milli Takım, Avrupa Şampiyonası artık 16 yerine 24 takımla düzenleneceği için Euro 2016’ya katılmaya hak kazandı.

Terim’li Milli Takım, Euro 2016’da gruptaki 3 maçtan sadece birini kazanabildi. Dolayısıyla gruptan çıkamadı. Euro 2016 sırasında prim polemiği de yaşadı Fatih Terim. Hem başarısızlık hem de tartışmalar Terim’i yıprattı. Türkiye’nin gidemediği 2018 Dünya Kupası elemeleri devam ederken İzmir Alaçatı’da karıştığı bir kavga, Milli Takım kariyerini sonlandırdı.

Türkiye, Şenol Güneş yönetiminde 2002 Dünya Kupası üçüncüsü oldu.

ŞENOL GÜNEŞ: UEFA YILIN TEKNİK DİREKTÖRÜ

Tabloda 70 milli maçta 47.14 galibiyet ortalamasıyla üçüncü sırada görünen Şenol Güneş, 16 Ağustos 2000 tarihinde göreve geldi. İlk maçı, Bosna Hersek ile oynanan ve 2-0 kaybedilen hazırlık maçıydı. Eylülde 2002 Dünya Kupası elemeleri başladı. Türkiye, 10 maçta sadece grup birincisi İsveç’e yenildi. Grup ikincisi olarak play-off’lara kalan Türkiye, Avusturya’yı 1-0 ve 5-0’lık galibiyetlerle geçerek 48 yıl aradan sonra ilk kez bir Dünya Kupası’na katılmaya hak kazandı.

Japonya ve Güney Kore’de düzenlenen 2002 Dünya Kupası’nda sadece dünya şampiyonu olan Brezilya’ya iki kez yenilen Türkiye, tarihinin en iyi derecesi olan dünya üçüncülüğünü kazandı. Güneş, UEFA’nın resmî internet sitesinde düzenlenen ankette 2002 yılının en iyi teknik adamı seçildi. Şenol Güneş ayrıca, dünya klasmanında millî takımı en yüksek sıralamasına (7. sıra) ulaştıran isim olarak Türk futbol tarihine geçti.

Güneş, Haziran 2003’te Fransa’da yapılan 2003 FIFA Konfederasyonlar Kupası’nda da Türkiye’yi üçüncülüğe taşıdı. Türkiye, Euro 2004 elemelerinde de sadece bir kez (grup birincisi İngiltere’ye) yenilerek grup ikincisi oldu. Play-off’larda pek şans verilmeyen Letonya ile eşleşen Türkiye, sürpriz şekilde rakibine elendi (1-0, 2-2). Güneş, bu sonucun ardından 6 Mart 2004’te görevinden ayrıldı.

Şenol Güneş, Mart 2019’da Mircea Lucescu’nun yerine ikinci kez Milli Takım’ın başına geçti. Euro 2020 elemelerinde Fransa ve İzlanda’nın yer aldığı grupta çok başarılı sonuçlara imza attı. Fransa’dan 4 puan alan Güneş’li Milli Takım, grubu ikinci bitirerek Euro 2020’ye katılmaya hak kazandı.

Şenol Güneş yönetimindeki Türkiye, UEFA Uluslar B Ligi’nde ise aynı başarıyı gösteremedi. Macaristan’a iki maçta da yenilen Milli Takım, grupta sadece bir galibiyetle C Ligi’ne düştü. Kazanması halinde A Ligi’ne yükseleceği son maçta Macaristan karşısında hiçbir varlık gösteremedi. Şenol Güneş, ilk 11 tercihi ve oyuna doğru müdahale edememesiyle eleştiri aldı.

Türk Milli Takımı, Mustafa Denizli yönetiminde Euro 2000’de çeyrek final oynadı. Bu, o zamana kadarki en büyük başarıydı.

MUSTAFA DENİZLİ: EURO 2000’DE ÇEYREK FİNAL

Tabloya göre 37 milli maçta 32.43 galibiyet ortalamasıyla 8. sırada yer alan Mustafa Denizli de Türk Milli Takımı’nın başına 2 kez geçti.

İlki, 1987’de Galatasaray’ın yardımcı teknik direktörlüğünü yaparken Coşkun Özarı’nın yerine atanmasıydı. Denizli, 1988 Avrupa Şampiyonası elemelerinde 3. maçtan itibaren takımı yönetti. Denizli’nin ilk eleme maçında İngiltere ile 0-0 berabere kalındı. Daha önce iki eleme maç yapıp 8-0 ve 5-0 yenildiğimiz İngiltere ile berabere kalınması, ülkede büyük sevinç ve şaşkınlık yarattı.

Denizli daha sonra Millî Takım’ın yanında Galatasaray’ı da yönetmeye başladı. İkinci İngiltere maçı ise hezimet oldu ve 3 yıl önceki gibi yine 8-0 kaybedildi. Türkiye, sadece 2 beraberlikle grup sonuncusu olurken; elemelerin bitimiyle Mustafa Denizli görevden ayrıldı.

Euro 1996’dan sonra Fatih Terim’in Galatasaray’a geçmesiyle Milli Takım’da ikinci Mustafa Denizli dönemi başladı. Kocaelispor’u bırakıp gelen Denizli, 1998 Dünya Kupası elemelerinde Türk Milli Takımı’nın başındaydı. Türkiye, 8 maçta 4 galibiyet 2 beraberlik ve 2 mağlubiyetle grup üçüncüsü olup kupaya gidemedi. Grup birincisi Hollanda’ya karşı oynanan maçlardaki başarılara rağmen Belçika mağlubiyetleri gruptan çıkmayı engelledi. 30 Nisan 1997’de Belçika’ya Türkiye’de 3-1 yenildikten sonra soyunma odasına giderken Amigo Orhan, Mustafa Denizli’ye kafa atmıştı.

Federasyon, 2000 Avrupa Şampiyonası elemeleri için Denizli’yle devam etmek istedi. Türkiye, 8 maçta 5 galibiyet, 2 beraberlik ve 1 yenilgiyle grup ikincisi oldu. Grup birincisi Almanya’ya karşı bir galibiyet, bir beraberlik alındı. Play-off’a kalan Türkiye, İrlanda’yı 1-1 ve 0-0’lık beraberliklerle eledi ve Hollanda-Belçika ortaklığıyla düzenlenen Euro 2000’e katılma hakkı kazandı. Maçtan sonra kendisini eleştirenleri “İçimizdeki İrlandalılar” olarak niteledi. Bu söz daha sonra toplum içinde deyimleşerek değişik versiyonlarla sık sık kullanıldı.

Mustafa Denizli’nin çalıştırdığı Türk Milli Takımı; İtalya, Belçika ve İsveç’in bulunduğu grupta 1 galibiyet, 1 beraberlik, 1 mağlubiyet alarak grup ikincisi oldu ve Euro 2000’de çeyrek finale çıktı. Bu, Türk Millî Takımı’nın o güne kadar aldığı en iyi dereceydi. Çeyrek finalde Portekiz’e 2-0 yenilen Türkiye, şampiyonaya veda etti. Denizli de şampiyona sonrası takımdan ayrılarak Fenerbahçe’nin başına geçti.

Ersun Yanal’ın Milli Takım serüveninin kısa sürmesinde, en iyi döneminde Hakan Şükür’ü kadroya almaması da etkili oldu.

RAKAMLARLA ‘YANAL’ SÖYLEMEK!

Gelelim sonuç bölümüne. Her ne kadar galibiyet yüzdesi en fazla olsa da en başarılısı kesinlikle Ersun Yanal değil. Sadece 15 maç görev yapan Yanal; Terim, Güneş ya da Denizli gibi ikinci kez Milli Takım’ın başına getirilmedi. Yüzdesini fazla gösteren galibiyetlerin 4’ü hazırlık maçlarında alındı. Diğer 4 galibiyet de Kazakistan, Gürcistan ve Arnavutluk gibi zayıf rakipler karşısında elde edildi. Zaman zaman başarısız olsalar da Fatih Terim, Şenol Güneş ve Mustafa Denizli, Milli Takım’la ilklere imza attılar. Hal böyleyken Ersun Yanal’ı 15 maç üzerinden değerlendirip “Türk Milli Takımı tarihinin en başarılı teknik direktörü” demek, rakamlarla ‘yanal’ söylemek, pardon ‘yalan’ söylemek oluyor.