‘Kartpostal Çocuk’tan siyasete: Tarık Akan

Mavi Boncuk’tan Hababam Sınıfı’na, Oh Olsun’ndan Canım Kardeşim’e Yeşilçam’ın kült filmlerinde rol alan Tarık Akan, ölümünün dördüncü yılında anılıyor.

KENAN KALECİK 17 Eylül 2020 PORTRE

Tarık Akan, Aile Şerefi filminin sahnesinden

Tarık Akan, Türk sinemasının yakışıklı jönü olarak bir döneme damga vuran oyuncularla birlikte 110’den fazla filmde rol aldı. Vefatının üzerinden dört yıl geçen sanatçı bugün Google’da en çok aranan isim oldu.  7 kez Altın Portakal Film Festivalinde “En İyi Erkek Oyuncu” seçilerek bir ilke imza atan ve unutulmaz filmlerde rol alan usta oyuncunun hayatı, yaşadığı dönemde de sonrasında da hep merak konusu oldu. Peki, kimdir Tarık Akan? İlk hangi filmde oynamıştır… Oynadığı filmlerden siyasi hayatına kadar unutulmaz karakterlerin oyuncusu Tarık Akan’ın hayatını merak edenler için ölümünün dördüncü yılında bir yazı hazırladık…

ŞÖHRET BASAMAKLARINI HIZLI ADIMLARLA TIRMANDI

Ses Dergisi 30 Kasım 1974 sayısı kapağı.

Gerçek adı Tahsin Tarık Üregül olan Tarık Akan, Hüseyin Yaşar Üregül ile Yaşar Üregül çiftinin üçüncü çocuğu olarak 13 Aralık 1949’da İstanbul‘da dünyaya geldi.

Ses Dergisi 28 Nisan 1973 sayısı kapağı.

Dönemin meşhur Ses dergisinin oyunculuk yarışmasında birinci olan Tarık Akan’ın oyuncuk kariyeri 1971 yılında Solan Bir Yaprak Gibi filmi ile başladı. Yeşilçam’ın bol film ürettiği 70’li yıllarda parlayan ‘yakışıklı’ oyuncu, aynı yıl Orhan Aksoy’un yönettiği Emine’de başrolü Filiz Akın ile paylaştı. Ardından Ertem Eğilmez’in yönettiği, Hülya Koçyiğit’le başrolü paylaştığı Sev Kardeşim (1972) filmi ile dikkatleri iyice üstüne çekti. İlk ödülüne ise 1972’de rol aldığı Suçlu filmi ile uzandı. Akan ilk ödülünü kariyerinin henüz ikinci yılında rol aldığı onuncu film ile aldı… üstelik Altın Portakal’da En İyi Erkek Oyuncu seçildi. Bu tarihten sonra hızlı adımlarla kariyerini devam ettiren Tarık Akan, yönetmenliğini yine Ertem Eğilmez’in yaptığı Türk sinemasının unutulmaz filmlerinden Canım Kardeşim’de (1973) başrol oynadı.

5 YILA 34 FİLM SIĞDIRDI

Peşi sıra Hababam Sınıfı, Ah Nerede, Delisin, Ateş Böceği, Mavi Boncuk gibi milyonların sevgisini kazanan ve bugün birer Yeşilçam klasiğine dönüşen önemli filmlerde rol adlı. 1971’de başladığı sinema kariyerine 1975 yılı dahil tam 34 film sığdırarak Türk sinemasının unutulmaz isimlerinden biri haline geldi.

Sanatçı 80’li yıllarda da ününe ün katarak kariyerine yeni başarılar ekledi. 1982 yılında Cannes Film Festivalinde yarışan ve Altın Palmiye ödülünü kazanan Yılmaz Güney’in Yol filmindeki rolüyle aynı yarışmada En İyi Erkek Oyuncu dalında aday oldu.

Film : Oh Olsun… Tarık Akan – Adile Naşit – Halit Akçatepe – Kemal Sunal – Hale Soygazi

Elbette sadece ve sıradan bir sinema oyuncusu olmadı Tarık Akan, aynı zamanda beslendiği sol geleneğin önemli bir siyasi figürü olarak toplumsal olaylara da kayıtsız kalmadı.

Soma’da Tarık Akan’ın da katılımıyla DİSK, KESK, TMMOB, TTB,nin de aralarında yer aldığı demokratik kitle örgütleri, maden işçileri ve ailelerin katılımıyla 301 işçinin yaşamını yitirdiği Soma maden faciasının yıl dönümü dolayısıyla miting gerçekleştirilmişti.

80 DARBESİ VE DEĞİŞEN TARIK AKAN

1977’de Zeki Ökten’in yönettiği Sürü filmi ile başlayan sanatçının değişimi, 1978 yapımı Maden filmi ile devam etti. Bu filmden sonra iyice politik filmlere yönelen ve her türlü role başarılı olabileceğini kanıtlayan Akan işçi hakları, sendikalar, emek, grev hakkı gibi kavramların savunucusu oldu. “Sanatçı dediğin andan itibaren; dünyaya bakışı, yaşamı, görüşleri, her şeyi politiktir.” diyen oyuncu, bu politik düşüncenin hiçbir zaman gerici, muhafazakâr, tutucu bir politika olmadığını savundu.

1979’da İzmir’de Nâzım Hikmet’in doğum yıl dönümüne katıldığı ve Barış Derneği’ne üye olduğu gerekçesiyle yargılanan usta oyucu 1987 yılında davadan beraat etti. Fakat siyasi görüşü nedeniyle yakası sıkıntılardan bir türlü kurtulmayan Akan, 1980 darbesinden sonra, Almanya’da yaptığı bir konuşma nedeniyle ülkeye dönüşünde tutuklandı. 2,5 ay hücre hapsinde kalan Tarık Akan, her fırsatta düşüncesini dile getirmekten çekinmedi. Hapishane günlerini ve 80 darbesini Anne Kafamda Bit Var (Can Yayınları, 2002) adlı kitabında kaleme aldı.

Oyuncu Tarık Akan

1986’da Yasemin Erkut ile evlenen Tarık Akan çiftinin, bu evlilikten Barış Zeki Üregül ve Yaşar Özgür Üregül ve Özlem Üregül adındaki ikiz çocukları dünya geldi. Eşinden 1989 yılında boşanan oyuncu, 1990 yılında Acun Günay ile yaşamaya başladı. Usta oyuncu, 16 Eylül 2016’da akciğer kanseri tedavisi gördüğü hastanede hayatını kaybetti.

Oyuncu Tarık Akan vefatının dördüncü yılında anılıyor

.