Birleşmiş Milletler Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC) raporuna göre, önümüzdeki 20 yıl içerisinde sıcaklıkların sanayi öncesi dönemin 1.5 derece üzerine çıkması olası. Bu durum, Paris İklim Anlaşması’nın hedeflerine ulaşılamaması anlamına gelecek.
Rapora göre iklim değişikliğindeki bu büyük kırılma noktasının yaşanmasını önlemenin tek yolu önümüzdeki 10 yıl içerisinde sera gazı emisyonlarını hızlıca ve çok ciddi biçimde düşürmek.
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİYLE İLGİLİ EN KAPSAMLI RAPOR
Hazırlanması 8 yıl alan bu raporda yüzlerce uzman görev aldı ve iklim değişikliğiyle ilgili en kapsamlı rapor kabul ediliyor. Çalışmalara göre insan aktiviteleri iklimin ani şekilde değişmesinde, su seviyelerinin artmasında, buzulların erimesinde, sıcak hava dalgalarında, sellerde ve kuraklıkta “kesin surette” rol oynuyor.
Küresel yüzey sıcaklığı 2011-2020 arasında 1850-1900 arasında olduğundan 1.09 derece daha yüksek kaydedildi. Son beş yıl 1850’den bu yana en sıcak dönemdi.
Son deniz seviyesi yükseliği oranı 1901-1971 verilerinin üç katı kaydedildi. 1990’dan bu yana buzulların erimesinin ve Arktik buzullarındaki azalmanın yüzde 90 oranında sebebi insan etkisi. Aşırı sıcakların 1950’den bu yana daha sık ve daha yoğun yaşandığı neredeyse kesin. Soğuk olayları ise daha sık ve ağır gerçekleşiyor.
197 ÜLKE LİDERİ BULUŞACAK
Raporu hazırlayan bilim insanları, küresel ısınmanın 2040 yılında “tüm senaryolarda”1.5 dereceye ulaşacağını öngördü. Emisyonların gelecek beş yıl içinde düşürülmemesi durumunda bu durumun daha erken yaşanacağı belirtildi. 197 ülkenin lideri bu Kasım ayında Glasgov’da Cop 26’da iklim görüşmeleri için toplanacak. Rapordan öne çıkan noktalar şöyle:
- IPCC analizlerine göre 1,5°C eşiğinin aşılmadığı hiçbir senaryo yok. En iddialı senaryoda bile, bu eşiğin aşılmasından sonra ortalama sıcaklığın ancak yüzyılın sonuna doğru yeniden 1,4°C’ye doğru düşüş göstereceği tahmin ediliyor.
- Sıcaklık artışını 1,5℃ ile sınırlamak için, hükümetlerin emisyonlarını 2030 yılına kadar yarıya indirmesi gerekiyor. Bu nedenle, iklim planlarının daha iddialı hale getirilmesi ve net sıfır emisyon yol haritalarının, hızla gerçekleştirilecek emisyon azaltım çabalarının temeline koyulması gerekiyor.
- 2019’da atmosferdeki CO2 konsantrasyonu, 2 milyon yıl içinde herhangi bir zamandan daha yüksek şekilde gerçekleşti. Önemli sera gazları olan metan ve azot oksit gazlarının konsantrasyonları, 800.000 yıllık zaman dilimindeki herhangi bir zamanından daha yüksek şekilde gerçekleşti.
- Bilim insanları, yakın vadede CO2 dışındaki, metan, SO2 (Kükürtdioksit) ve NO2 (Azotoksit) gibi sera gazlarıyla mücadele etme ihtiyacını net şekilde ortaya koyuyor.
- Deniz seviyelerindeki küresel ortalama yükseliş, 1900’den bu yana, son 3000 yıldaki herhangi bir zamandan daha hızlı artış gösterdi.
- Denizel ısı dalgalarının oluşma sıklığı, 1980’lerden bu yana iki katına çıktı.
- Buz tabakası süreçlerindeki belirsizlik nedeniyle, küresel ölçekte deniz seviyesindeki artışın 2100 yılında 2 metreye, 2150 yılında ise 5 metreye kadar olan olası aralığın üzerinde gerçekleşmesi, emisyonların en fazla arttığı senaryoda göz ardı edilemez hal alıyor.
- Deniz seviyesindeki yükselişin, iklim değişikliğiyle en iddialı şekilde mücadele eden yol haritalarında dahi yüz binlerce yıl devam etmesi öngörülüyor.
- Gezegenin büyük bölümü, sıcak hava dalgalarını içeren aşırı sıcaklara maruz kalıyor.
Son zamanlarda yaşanan aşırı sıcakların gerçekleşmesi, insan etkisi olmadığı durumda, son derece düşük bir ihtimal olarak değerlendiriliyor.
- Akdeniz, Güney Avustralya ile Kuzey Amerika’nın batı kıyılarının artan kuraklıklarla karşı karşıya kaldığını gösteren yeterli kanıt hali hazırda elimizde bulunuyor.
- Mevcut iklim politikaları ve Ulusal Katkı Beyanları doğrultusundaki en iyi tahmin ise, 2100 yılına gelindiğinde küresel ısınmanın 2,7°C’ye ulaştığı senaryo.
- Dünyanın yüzey sıcaklığının en son 2,5°C’nin üzerine çıkması (sanayi devrimi öncesindeki seviyelerle kıyaslandığında), 3 milyon yılı aşkın zamanda gerçekleşmişti. Bu sebeple gezegenin karşı karşıya olduğu ısınma seviyesi, eşi benzeri görülmemiş ölçektedir.
