Financial Times’ta, Philip Stephens, Doğu Akdeniz'deki gerilimi ele alarak, "Erdoğan statükoyu bozma çabasında yalnız değil. ABD gidince Rusya'nın geleceği, yeni küresel kargaşanın bir kuralı" yazdı.
Financial Times’ta, Philip Stephens imzalı yazıda, Doğu Akdeniz’de Türkiye ile Yunanistan arasında yaşanan gerginlik ve ABD’nin pozisyonu ele alındı.
“Batı’nın bir sonraki savaşının NATO ittifakı içinde yapılabileceğini kim hayal ederdi?” diye soran Stephens, “Fransa, Yunan ve Kıbrıs donanmalarını desteklemek için bir savaş gemisi ve savaş uçağı gönderiyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayip Erdoğan, Türkiye’nin Doğu Akdeniz’de ‘hakkı olanı alacağı’ uyarısıyla yanıt veriyor. Türk ve Yunan savaş gemileri çarpışırken, Almanya Başbakanı Angela Merkel’in arabuluculuk çabaları sarsılıyor. Batı’nın bir sonraki savaşının NATO ittifakı içinde yapılabileceğini kim hayal ederdi? Yeni uluslararası düzene hoş geldiniz” yazdı.
“Uluslararası manzaranın sınırlarını çizenler, Doğu Akdeniz’deki son olaylara bir göz atmalı” yazan Stephens, “Elbette küresel tablo, ABD ile Çin arasındaki büyük güç rekabeti tarafından çiziliyor. Ancak dünya aynı zamanda bölgesel düzensizliğin geri dönüşüne de tanık oluyor. Amerikalı bir hakemin yokluğunda eski yaralar yeniden açılıyor, eski düşmanlıklar canlanıyor” yorumu yaptı.
Stephens, Çin, Rusya ve Türkiye gibi “revizyonist güçlerin” “statükoyu zayıflatmaya yönelik çaba” gösterdiğini, ABD’nin geçmiş “yükümlülüklerinden çekildiğini” ve Avrupa’nın jeopolitik olarak “sert oynama konusundaki isteksiz” olduğunu öne sürdü.
Atina ve Ankara arasındaki gerginliğin pek de yeni olmadığını söyleyen Stephens, Kıbrıs meselesinin “açık bir yara” olduğunu yazıp ayrıca 12 ada sorununu ve Ege Adaları’nın deniz sınırlarının “tartışmalı” olduğunu hatırlattı. Stephens, “Zengin deniz altı gaz rezervlerinin keşfi, uzun süredir devam eden gerilimi artırdı. Gaz savaşı, diğer bölgesel aktörleri ve onlarla birlikte düşmanlıkları da beraberinde getirdi” yazdı.
Stephens, ABD’nin bu gerilimdeki konumuna ilişkin “Washington, Atina ve Ankara’da kafa patlatacak ve işler gerçekten gerginleşirse Ege’ye birkaç gemi gönderecekti. O günler geçti. Dwight D Eisenhower uçak gemisi gerçi Temmuz ayında Akdeniz’deydi. Yine de o kadar uzun süre orada kalmadı” dedi.
Yazar, “Ankara’nın, ABD’nin yokluğuyla cesaretlendiğini” öne sürdü ve Erdoğan’ın bölgede “baskın güç” olmak istediğini yazdı. Stephens, “Erdoğan statükoyu bozma çabasında yalnız değil. ABD gidince Rusya’nın geleceği, yeni küresel kargaşanın bir kuralı. Vladimir Putin, iç savaşında Suriye lideri Beşar Esad’ı destekleyerek Akdeniz’de stratejik açıdan önemli bir deniz üssünü güvence altına aldı. Şimdi Rus cumhurbaşkanı, isyancı lider General Halife Hafter’e destek vererek Moskova’nın Libya iç savaşındaki çıkarını göze alıyor” dedi.
“ABD’nin geri çekilme kararı tamamen Başkan Donald Trump’ın kararı değildi” yazan Stephens, Turmp’ın selefi Barack Obama’nın da Suriye ve Libya’da “Amerika’nın hayati çıkarlarının olduğuna hiçbir zaman ikna olmadığını” savundu ve şunu yazdı: “Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un, ABD’nin vermiş olduğu sorumluluğu AB’nin üstlenmesinin daha iyi olacağı sonucuna varması kaçınılmaz olarak doğrudur. Aynı şekilde, Avrupa hükümetlerinin Erdoğan gibi liderlerle uğraşırken sert güçten çekinemeyeceği kararı da öyle…”
Stephens, “Bu, Avrupa’nın birleştiği anlamına gelmez” dedikten sonra yazısını şöyle sonlandırdı: “Türkiye ile ilişkilerde hem Bay Macron’un askeri kararlılığı hem de Bayan Merkel’in diplomasisi için yeterli alan var. Erdoğan’ın otoriterliğe doğru yürüyüşü, Türkiye’nin AB’ye katılma olasılığının hiç olmadığı kadar sıfıra yakın olmasını sağladı. Bu, komşular arasında daha iyi ticaret ve yatırım ilişkilerini ve mülteciler konusunda daha uzun vadeli bir anlaşmayı engellemiyor. Bununla birlikte, başlangıç noktası, kendisi için düşünmeye ve harekete geçmeye hazır bir AB olmalı.” (KRONOS DÜNYA)
