Elon Musk, İran’da Starlink’i devreye soktu ama kullanması kolay değil

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken’ın İranlılar için internet özgürlüğünü ve özgür bilgi akışını ilerletmek için ülkesinin harekete geçtiğine dair açıklaması üzerine Space X’in icra kurulu direktörü Elon Musk, firmasına ait uydu internet hizmeti Starlink’i İran’da hizmete sokabileceğini bildirdi ve bunun için ABD’nin yaptırımlarında istisna talep etti.

Elon Musk daha sonra Antony Blinken’ın Twitter’dan yaptığı paylaşımın altına “Starlink’i devreye sokuyoruz” dedi.

Bir haftadır Mahsa Amini protestolarının devam ettiği İran’da internet kısıtlandı.

Euronews Türkçe’de yer alan habere göre, ABD yaptırımlarına rağmen İranlılara açık olan internet hizmetlerinin genişletilmesi üzerine bir kılavuz yayımlayan Amerikan Hazine Bakanlığı “Starlink’in ticari bir hizmet sunacağı ve hizmetinin genel lisans kapsamında olmadığı için bakanlığa başvuruda bulunması gerektiğini” belirten bir açıklamada bulundu. Ancak bakanlık gün içinde yeni bir açıklama yaparak lisansın ek izne gerek kalmayacak şekilde genişletildiğini duyurdu.

İRANLILAR STARLİNK’E NASIL ERİŞECEK

Musk’ın Starlink uydu geniş bant hizmeti halen Rusya’nın işgali altındaki Ukrayna’da hizmet vermeye devam ediyor.

İsviçre’nin Lozan kentindeki Politeknik Üniversitesi’ne bağlı POWERlab’de doktora öğrencisi Muhammed Samizade Nikoo, Starlink uydu internetinin nasıl kullanılabileceğini euronews’e anlattı.

Samizade “Uydu internetini kullanmak özel ekipman gerektiriyor. Çünkü Küresel Konumlama Sistemi (GPS) ya da uydu televizyon kanallarına erişim için uydu çanakları gibi yalnızca alıcıların olduğu kullanımdan farklı olarak burada Starlink uydu sistemine erişim için iki yönlü bağlantı bulunuyor” diye konuştu.

KULLANMAK İÇİN UYDU ÇANAĞI GEREKLİ

Starlink uydu internet hizmetinden yalnızca yazılım kullanarak yararlanmanın mümkün olmadığının altını çizen Samizade şirketin radar gibi hizmet verecek uydu çanağının kullanılması gerektiğini belirtti.

İranlı araştırmacı “İran’da yaygın olan uydu alıcılar, dalgaların çanak yüzeyi tarafından alındıktan sonra alçak gürültü bloklu çevirici (LNB) tarafından yükseltilir. Daha sonra bu dalgalar işlenmek için alıcıya gönderilir ve görüntüye çevrilir” diyerek Starlink’in radar gibi çanaklarının diğer uydu alıcılarından farklı olduğunu vurguluyor.

JAMMER İLE ENGELLENMEK MÜMKÜN DEĞİL

Televizyon kanallarının yayınlandığı uydulardaki frekanslar özel ve sabit. Jammer adı verilen sinyal bozucu cihazlar bu frekansların bozulması için kullanılıyor. Bu “jammerlar” çevreye elektromanyetik kirlilik ve gürültü yayıyor ve bu nedenle istenen televizyon kanalını almak yerine uydu alıcısı elektromanyetik kirlilikle dolduruluyor. Bu şekilde istenen televizyon kanalındaki görüntülerin izlenmesi imkansız hale geliyor.

Ancak Samizade’ye göre bu durum Starlink için geçerli değil. Samizade’ye göre bunun sebebi Starlink uydu internet sisteminin iki yönlü bağlantı kullanmasından dolayı:

“İki yönlü bağlantı kullanan Starlink uydu internet sisteminde alınan ve iletilen frekansları sürekli değiştirerek bağlantı frekanslarıyla oynayan bir protokol tanımlamak mümkün. Böylece hükümetin ‘jammerlar’ kullanarak parazit göndermesi ve elektromanyetik kirlilikle bağlantıyı bozması imkansız hale geliyor”.

İRAN’DA SİSTEMİ KULLANMAK KOLAY DEĞİL

İranlı araştırmacı Samizade, ülkede uydu internet sistemi üretiminin mümkün olmadığı görüşünde. “Bildiğim kadarıyla İran’daki tesislerle şu anda bu donanımı üretmek mümkün değil” diyen Samizede donanımın parçalarının İran’a gönderilmesi halinde burada birleştirilebileceğini düşünüyor ve bu şekilde nakliyenin de daha kolay olacağını belirtiyor.