Dünyanın en ölümcül depremleri: İkisi Türkiye’de yaşandı

Türkiye ve dünya kamuoyu, Kahramanmaraş merkezli iki büyük deprem ile sarsıldı. Art arda yaşanan depremler, Türkiye ve Suriye’de on binlerce can kaybına ve çok sayıda binanın yıkılmasına neden oldu. Dünya tarihinde yaşanan depremlere bakıldığında en ölümcül 3. ve 4. depremin yine Türkiye-Antakya sınırlarında meydana geldiği görülüyor.

Peki, insanlık tarihinin en ölümcül depremleri nerede ve ne zaman yaşandı?

EN ÖLÜMCÜL DEPREMLER ASYA KITASINDA

Our World in Data’nın verilerine göre insanlık tarihinin kayıtlı en ölümcül depremi yoğunluk olarak Asya kıtasında yaşandı. Bu depremler özellikle iki bölgede yoğunlaşıyor: Türkiye, İran, Azerbaycan, Ermenistan bölgesi ve Çin, Japonya, Endonezya bölgesi.

Kaydedilen en ölümcül deprem ise Çin’in Shaanxi kentinde meydana geldi. 1556 yılında gerçekleşen ve 8 büyüklüğündeki depremde 830 bin kişi hayatını kaybetti. İkinci en ölümcül deprem ise yakın sayılabilecek bir zamanda gerçekleşti. Amerika kıtasında ada ülkesi olan Haiti’nin Port-Au-Prens bölgesinde 2010 yılında 7 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi ve bu depremde 316 bin kişi hayatını kaybetti.

TARİHİN EN ÖLÜMCÜL 3. VE 4. DEPREMLERİ TÜRKİYE SINIRLARINDA

Tarihte kaydedilmiş en ölümcül 3. ve 4. depremler Türkiye’nin Antakya sınırları içerisinde gerçekleşti. Bu depremlerin 7,5 büyüklüğündeki ilki 115 senesinde 260 bin kişinin ölümüyle sonuçlandı. İkinci deprem ise 535 senesinde 7 büyüklüğünde oldu ve bu depremde 250 bin kişi hayatını kaybetti.

Tarihteki en ölümcül 5. deprem Çin’in Tangshan kentinde meydana geldi. 1976 yılında 7,5 şiddetinde meydana gelen depremde 242 bin 769 kişi hayatını kaybetti. Dünyadaki en ölümcül diğer depremlerin yeri, yılı ve ölüm sayısı şöyle:

Azerbaycan/Gence (1139), 230 bin ölüm; Endonezya/Sumatra (2004), 9,1 büyüklüğünde 227 bin 899 ölüm; İran/Damghan (856), 7,9 büyüklüğünde 200 bin ölüm; Çin/ Gansu (1920), 8,3 şiddetinde 200 bin ölüm; Ermenistan/ Dvin (893), 150 bin ölüm; Tokyo/Japonya (1923); 7,9 büyüklüğünde 142 bin 807 ölüm.

İNSANLARI ‘ASRIN FELAKETİ’ Mİ YOKSA İHMAL Mİ ÖLDÜRDÜ?

Türkiye jeolojik konum bakımından deprem kuşağında bulunan bir ülke. Türkiye’de her sene çok sayıda deprem meydana geliyor ve bunlardan bazıları hissedebilecek seviyede oluyor. Fakat bütün bunlara rağmen Türkiye’de inşa edilen evlerin deprem dayanıklılık karnesi oldukça düşük. Türkiye bu acı gerçeği Kahramanmaraş depreminde tecrübe etti. Hükümetin “Asrın felaketi” olarak adlandırdığı depremde binlerce bina yıkıldı, 40 bine yakın kişi hayatını kaybetti. Muhalefet ise “deprem öldürmez, ihmal öldürür” diyerek tepki gösterdi.

Yaşanılan faciadan sonra kamuoyunda “Bundan daha büyük depremlerin meydana geldiği Japonya’da neredeyse hiç can kaybı olmuyor. Peki, o zaman neden Türkiye’de bu depremlerde binalar yıkılıyor, insanlar ölüyor?” tartışması başladı.

TÜRKİYE’NİN EN BÜYÜK DEPREMLERİ

Türkiye deprem kuşağında bir ülke. Kandilli Rasathanesi verilerine göre Türkiye Cumhuriyeti tarihi boyunca en ölümcül deprem, 1939 yılında 7,9 büyük şiddetinde Erzincan’da meydana geldi. Bu depremde 32 bin 968 kişi hayatını kaybetti. İkinci en büyük ve ölümcül deprem ise Kocaeli Gölcük’te meydana geldi. “99 depremi” olarak bilinen 7,8 büyüklüğündeki depremde 17 bin 480 kişi hayatını kaybetti.

Gölcük depreminin ardından gelen en ölümcül depremler Samsun ve Bolu’da yaşandı. 1943 yılında Samsun’un Ladik ilçesinde 7,2 büyüklüğünde meydana gelen depremde 4 bin kişi hayatını kaybetti. Bolu Çerkeş’te 1944 yılında meydana gelen 7,2 büyüklüğündeki depremde 3 bin 959 kişi hayatını kaybetti.

Türkiye’de meydana gelen en ölümcül depremler yoğunluk olarak doğu bölgelerinde yaşandı. Türkiye’nin en ölümcül 5. depremi Van’ın Muradiye ilçesinde 1976 yılında gerçekleşti. 7,5 şiddeti ile sarsılan Van’da 3 bin 840 kişi hayatını kaybetti.

Türkiye’de binden fazla kişinin öldüğü depremler şöyle: Türk – İran sınırı (1930); Muş/Varto (1966); Diyarbakır/Lice (1975); Erzurum ve Kars (1983); Kütahya/Gediz (1970).