Duayen gazeteci Orhan Erinç hayatını kaybetti

Türkiye Gazeteciler Cemiyeti’nin (TGC) önceki başkanlarından, eski Cumhuriyet Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Orhan Erinç, 87 yaşında hayatını kaybetti. Erinç’in ölüm haberi TGC tarafından yapılan açıklamayla duyuruldu.

Mesajda yer alan ifadeler şöyle:

“Değerli meslektaşımız, önceki başkanımız Orhan Erinç’i kaybetmenin üzüntüsü içindeyiz. Orhan Erinç uzun yıllar süren meslek hayatında muhabirliği çok önemseyen tutumuyla öne çıktı. Türkiye Gazeteciler Cemiyeti’nin hemen her kademesinde hizmet verdi. Son olarak 2001-2013 yılları arasında başkanlık görevini sürdürdü. Orhan Erinç Türkiye Gazeteciler Sendikası’nda da iki dönem Genel Başkanlık görevinde bulundu. Basın tarihine kara bir leke olarak geçen Cumhuriyet davasında çalışma arkadaşlarıyla birlikte yargılandı, hüküm giydi. Ancak Yargıtay Yerel Mahkemenin verdiği hükmü usulden bozdu. Basın dünyamızda sevilen, sayılan kişiliğiyle tanınan Orhan Erinç köşe yazılarını Cumhuriyet’ten ayrılana dek aralıksız sürdürdü. Mesleğimize başarıyla hizmet veren önceki başkanımız Orhan Erinç’in ailesinin, dostlarının ve meslektaşlarının acısını paylaşıyor, başsağlığı ve sabır diliyoruz.”

Erinç’in cenazesi ile ilgili bilgiler daha sonra paylaşılacak.

TGC: Orhan Erinç’in ailesine ve basın topluluğumuza başsağlığı diliyoruz
TGC önceki başkanı, Cumhuriyet önceki Genel Yayın Yönetmenlerinden, 2009 Burhan Felek Basın Hizmet Ödülü ve Basın Şeref Kartı sahibi Orhan Erinç 22 Ocak 2023 Pazar günü vefat etti. https://t.co/mTCMqkMeqw pic.twitter.com/XcmM4KrQlT

— TGC (@TGCTr) January 23, 2023

CUMHURİYET DAVASI

Cumhuriyet yazar ve yöneticilerinin ‘üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işlemek’ iddiasıyla başlatılan soruşturmada, 31 Ekim 2016’da Cumhuriyet gazetesinin Genel Yayın Yönetmeni Murat Sabuncu, İcra Kurulu Başkanı Akın Atalay ve Cumhuriyet Vakfı Yönetim Kurulu Üyesi, okur temsilcisi Güray Öz’ün ün evi 31 Ekim 2018 günü sabaha karşı 04.00’te basıldı.

Aynı gün Cumhuriyet Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Murat Sabuncu, yazar Hakan Kara, yazar Hikmet Çetinkaya, karikatürist Musa Kart, Cumhuriyet Vakfı Yönetim Kurulu Üyesi avukat Bülent Utku, yazar Güray Öz, Cumhuriyet Vakfı Yönetim Kurulu Üyesi avukat Mustafa Kemal Güngör, Cumhuriyet Vakfı Yönetim Kurulu Üyesi Önder Çelik, Cumhuriyet Vakfı Yönetim Kurulu Üyesi Bülent Yener, Cumhuriyet Kitap eki Genel Yayın Yönetmeni Turhan Günay ve yazar Aydın Engin gözaltına alındı.

ERİNÇ’İN EVİNDE ARAMA YAPILDI 

Erinç’in evinde arama yapıldı; yaşı dolayısıyla gözaltı kararı alınmadı. Erinç, operasyon kapsamında 3 saat ifade verdi. Mustafa Balbay’ın tweeti ve Alev Coşkun’un da aralarında bulunduğu kişilerin tanık anlatımları ve Aydınlık Gazetesi yazarı Mehmet Faraç’ın iddiaları soruldu. Erinç, Faraç’ın iddiaları için “Adı geçenin ifadesini itibar edilemez buluyorum. Çünkü kendisi CHP Parti Meclisi’ne seçilmek için Cumhuriyet’in bir töreninde CHP Genel Sekreteri’nin elini öpmüş bir kişidir. Gazeteciliği tartışmalıdır” dedi.

5 Kasım 2016’da gözaltına alınan Murat Sabuncu, Kadri Gürsel, Musa Kart, Önder Çelik, Bülent Utku, Mustafa Kemal Güngör, Güray Öz, Hakan Kara, Turhan Günay tutuklandı.

Yurt dışında olan Akın Atalay, 12 Kasım 2016’da Türkiye döndü ve aynı tarihte tutuklandı.

16 Kasım 2016 tarihinde soruşturma kapsamında savcılığa ifade veren Erinç’e savcılıkta Cumhuriyet’te yayımlanan bazı haberler ve haber başlıkları, tanık ifadeleri, ve Cumhuriyet Vakfı’nın gayrimenkul satışları soruldu.

O dönem gazetenin muhabirlerinden olan Ahmet Şık, attığı bir tweet nedeniyle 30 Aralık 2016’da tutuklandı. 7 Nisan 2017’de gözaltına alınan Cumhuriyet muhasebe çalışanı Emre İper, 16 Nisan 2017’de ByLock kullanıcısı olduğu iddiasıyla İstanbul 12. Sulh Ceza Hakimliği tarafından tutuklandı.

43 YILA KADAR HAPSİ İSTENDİ 

Daha sonra hazırlanan ve Erinç’le birlikte toplam 19 Cumhuriyet yönetici ve çalışanının sanık olarak yer aldığı iddianamede, Erinç hakkında “terör örgütü üyesi olmamakla birlikte terör örgütüne yardım etmek” ve “hizmet nedeniyle güveni kötüye kullanmak” iddiasıyla 11.5 yıldan 43 yıla kadar hapis cezası istendi.

43 yıla kadar hapis cezası istemiyle tutuksuz olarak yargılanan Orhan Erinç hâkim karşısına ilk kez 24 Temmuz 2017 günü çıktı. Beş gün süren duruşmanın dördüncü gününde savunma yapan kıdemli gazeteci, bir gazetenin yayın politikasının değişikliğini sorgulamanın ceza mahkemelerinde yapılamayacağını söyledi. Erinç, “Bu konunun ağır ceza mahkemesinde tartışılmasını anlamıyorum” sözleriyle “gazeteciliğin yargılanmasına” tepki gösterdi.

2018’DE CUMHURİYET’E VEDA ETTİ 

Cumhuriyet gazetesi yazarları ve yöneticilerinin hapsedildiği davada iddia makamının tanıklarından olan ve Cumhuriyet gazetesi yönetimi hakkında Cumhurbaşkanlığı’na imzasız bir ‘ihbar mektubu’ yazdığı ortaya çıkan Alev Coşkun’un 2018 yılındaki toplantıda Cumhuriyet Vakfı Yönetim Kurulu Başkanlığı’na seçilmesinin ardından Cumhuriyet Gazetesi Genel Yayın Yönetmenliği’ne yaklaşık 15 ay Silivri Cezaevi’nde tutuklu kalan Murat Sabuncu’nun yerine, Haber Koordinatörü Aykut Küçükkaya getirildi. Yönetim değişikliğinin ardından Yazı İşleri müdürleri Bülent Özdoğan ve Faruk Eren de görevden alındılar.

Murat Sabuncu’nun “Karanlığa karşı yaşasın Cumhuriyet” başlıklı veda yazısı gazetenin internet sitesine konmadı. Orhan Erinç de 2018 yılında Cumhuriyet gazetesinden ayrılan isimler arasında yer aldı.

Erinç, gazeteden ayrıldığı Eylül 2018’den itibaren uyguladığı ‘mutlak suskunluk’ yaklaşımını 2021 yılında İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’nun ‘terör manşetleri’ iddiası üzerine sorumlu olarak ‘Can Dündar ve ikinci cumhuriyetçilerin yönetimde olduğu’ dönemi gösteren bugünkü Cumhuriyet yönetimini eleştirerek bozdu.

Soylu’ya dolaylı destek verilen Cumhuriyet başyazında söz konusu edilen ‘hukuki başarı’ ifadesini eleştiren Erinç, Cumhuriyet Vakfı’nda yönetim değişikliğinin Alev Coşkun ve Mustafa Balbay’ın odağında bulunduğu girişimlerle nasıl sağlandığına ilişkin süreci özetleyerek, “Cumhuriyet başyazısında sözü edilen hukuk başarısı ‘kirli’ bir başarıdır!” değerlendirmesini yaptı.

Erinç, yaşamını yitiren gazeteci Aydın Engin’in ardından yaptığı paylaşımda ise, “Aydın Engin, 7,5 yıllık hapis cezasını Cumhuriyet’teki gammazların suratlarına çarparak gitti!” demişti.

ORHAN ERİNÇ HAKKINDA 

Orhan Erinç, 4 Ocak 1936’da Balıkesir’de doğdu. Özel Gazetecilik Okulu’nu bitirdi. Son Posta (1957-1962), Yeni Sabah (1962-1963), Cumhuriyet (1963-1981) gazetelerinde muhabir, istihbarat şefi, sekreter ve yazı işleri müdürü olarak çalıştı. Kısa bir süre Gece Postası gazetesinde (1962) genel yayın müdürlüğü görevinde bulundu. Hürriyet gazetesinde (1981-1984) köşe yazarı olarak görev aldı. Türk Haberler Ajansı’nda (1984-1985) genel yayın müdürlüğü, Güneş Gazetesi’nde (1987-1990) dizi yazılar ve araştırma müdürlüğü yaptı.

1960-1990 yılları arasında TGC’nin yayımladığı İstanbul Bayram Gazetesi’nde muhabir, istihbarat şefi, yazı işleri müdürü ve genel yayın müdürü olarak görev aldı. 15 Şubat 1993’de Genel Yayın Danışmanı olarak Cumhuriyet Gazetesi’ne döndü. 3 Eylül 1994’de Genel Yayın Yönetmeliği’ne getirildi. 4 Ocak 2001’de köşe yazarı olarak görev yapmaya başladı. 6 Temmuz 2010’da Cumhuriyet Vakfı Başkanlığı’na seçildi ve Cumhuriyet Gazetesi İmtiyaz Sahipliği’ne getirildi. 8 Eylül 2018 itibariyle Cumhuriyet gazetesiyle ilişkisi kalmadı.

Aralarında haber (1972), röportaj (1963-1970), inceleme (1967-1968-1970-1971-1972) dallarında olmak üzere 8 Gazetecilik Başarı Ödülü, Türk Dil Kurumu Basın Dil Ödülü (1976), İstanbul Tabip Odası Sağlık Ödülü (1995), Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Basın Özgürlüğü Ödülü (1997) Türkiye Bilişim Vakfı Bilişim Medya Ödülü (1998), Sevda–Cenap And Müzik Vakfı Onur Ödülü gümüş madalyası (1999)Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Burhan Felek Basın Hizmet Ödülü (2009), Denizli Gazeteciler Cemiyeti ve Denizli Ticaret Odası Kristal Horoz Yarışması Onur Ödülü (2009), İ.Ü. İletişim Fakültesi 60. Yıl Onur Ödülü (2010), Futbol Adamları Derneği Basın Ödülü(2010), 1.Yaşar Doğu Basın Ödülü (2011) ve Çağdaş Gazeteciler Derneği Uğur Mumcu Yaşam Boyu Başarı Ödülü (20 Ocak 2018) de bulunan ödülleri var.

‘Seçim 1977’ kitabını hazırladı. ‘Türk Basınında Cumhuriyet’in 60 Yılı’ kitabını (1983) İbrahim Örs ile birlikte yazdı. 1960-1972 yılları arasında haber, röportaj ve incelemelerinden seçtiği 16 konuyu 1996’daki durumları ile yansıtan ‘Bir Arpa Boyu’ (Mart 1996), ‘Medya ile Politika’ (Ekim 1996), ‘Pazartesi Yazıları/Şu Bizim Enayi Defteri’ (Aralık 1999), ‘Demokrasiye Kitakse’ (Şubat 2005), ‘Sıkmabaşın Başağrısı’ (Mart 2008) ‘Medya ve Demokrasi Masalları’ (Ekim 2008), ‘Atatürk’ün Emniyet Müdürü’ (Hazırlayan-2010), ’10 KASIM Öncesi ve Sonrası-Atatürk’ün Vefatı’ (Hazırlayan-Kasım 2011), ’10 KASIM/Atatürk’ün Ardından Ne Yazdılar’ (10 Kasım 2015-Cumhuriyet) adlı kitapları yayımlandı.

Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Yönetim Kurulları’nda üyelik (1973-1992) ve Genel Sekreterlik (1983-1990) görevlerinde bulundu. Türkiye Gazeteciler Sendikası’nda Yönetim Kurulu üyeliği (1971-1972) ve Genel Başkanlık (10 Ekim 1989- 9 Haziran 1995) yaptı. 1998’de Türkiye Gazeteciler Cemiyeti’nde Başkan Yardımcısı, 1 Nisan 2001’de Başkan seçildi. 26 Nisan 2013′ te aday olmayarak yönetimden ayrıldı.

Gazeteciler Sosyal Dayanışma Vakfı Yönetim Kurulu’nda üye olarak (1980-1992) çalıştı.

İ.Ü. Basın Yayın Yüksek Okulu’nda (İletişim Fakültesi) yüksek lisans düzeyinde (1983) “Türk Basınının Ortak Sorunları”, lisans düzeyinde (1986-1995) “Haber Toplama ve Yazma Tekniği” ile “Basın Ahlakı”, İstanbul Ticaret Üniversitesi İletişim Fakültesi’nde (2006-2007) “Temel Gazetecilik” dersleri verdi. Basın İlan Kurumu (BİK) Yönetim Kurulu üyeliği yaptı.(2001-2009)

Türkiye Gazeteciler Cemiyeti’nde (TGC) üç dönem, Türkiye Gazeteciler Sendikası’nda da iki dönemde başkanlık yaptı. Cevat Fehmi Başkut ve Nail Güreli’nin ardından iki kuruluşta da başkanlık yapan üçüncü gazeteci oldu. Cumhuriyet Gazetesi’nde Ekim 1963 ile Eylül 2018 arasındaki iki dönemde toplam 43 yıl muhabir, istihbarat şefi, editör, yazı işleri müdürü, genel yayın danışmanı, genel yayın yönetmeni, yazar ve imtiyaz sahibi olarak görev yapan ilk çalışan oldu. Evli ve iki kızı bir torunu var.