Döviz kalmadı, Aspirin tedavi yine masada: Swap nedir?

"128 milyar dolar nerede?" sorusuna hâlâ cevap verilemedi. Net döviz rezervleri -56,6 milyar dolara gerileyen Merkez Bankası döviz açığını kapatmak için "swap" simidine sarıldı. Ancak Çin ve Katar ile imzalanan mukavele doğrudan dolar girişi sağlamıyor. Çok tartışılan swap nedir?

TURHAN BOZKURT 23 Haziran 2021 HABER ANALİZ

Türkiye Bankalar Birliği (TBB) üyesi banka genel müdürleri ile bir araya gelen Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Şahap Kavcıoğlu, swap (döviz-TL takası) anlaşması yapılması için dört ülkeyle görüşmelerin sürdüğünü söyledi. Ancak ülke ismi telaffuz etmedi.

Kavcıoğlu toplantıda Türk Lirası’nın korunması için gerekli adımların atılacağını ve bunun için gerekirse bazı politikaların değiştirileceğini kaydetti. Ancak Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “Merkez Bankası başkanımızla görüştüm, faizlerin inmesi lazım.” sözleri ile bariz hâle gelen faiz indirimi baskısına dair yorumda bulunmadı.

SWAP NEDİR? HANGİ ÜLKELERDLE SWAP MEKANİZMASI TESİS EDİLDİ?

Finans piyasalarında iki tarafın belirli bir zaman dilimi içinde farklı faiz ödemelerini ve/veya farklı para birimlerini karşılıklı olarak değiştirdikleri takas anlaşmasına “swap mukavelesi” deniliyor.

Swap piyasasında ağırlıklı döviz swapları ile faize dayalı swap sözleşmeleri işlem görüyor. 2000’lerin sonundaki küresel likidite krizi sırasında sıkça başvurulan swap hattı uygulaması ile merkez bankaları kendi para birimlerini diğer bankalara verip, yabancı para birimi alabiliyor.

Erdoğan 10 gün önce Çin ile 3,6 milyar dolarlık yeni bir swap anlaşması yaptıklarını, bu ülkeyle yapılan anlaşmalarda toplam tutarın 6 milyar dolara yükseldiğini açıklamıştı.

Çin ile Türkiye arasındaki swap havuzuna doğrudan dolar girişi yok. İki ülke merkez bankası belirlenen dolar tutarına tekabül eden tutarda yerel para birimini karşılıklı kullanıma açıyor.


 

1-4 ay vadeli mukavele bitiminde taraflar kendi para biriminin güncel faizini alarak yükümlülüklerini yerine getiriyor. Swap mekanizması doğrudan bir döviz geliri sağlamıyor.

Türkiye ile Katar swap mukavele tutarını 5 milyar dolardan 15 milyar dolara yükseltmişti. Katar ile tesis edilen swap mekanizması Katar Riyali-TL takası şeklinde işletiliyor.

NET DÖVİZ REZERVLERİ -56,6 MİLYAR DOLAR

2019-2020 yılları arasında kamu bankalarına döviz rezervi satışı sonrası Merkez Bankası’nın 128 milyar dolar rezervi eridi ve resmi veriler kamu bankalarıyla yapılan swaplar dışında Merkez Bankası’nın son dönemde net döviz rezervinin -56 milyar dolara gerilediğini gösteriyor.

Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) rezervlerdeki erimeyi #128milyardolarnerede etiketi ile sosyal medyada ve açık alanlarda kampanyaya dönüştürmüştü. Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) Genel Başkan Yardımcısı Nurettin Canikli ise söz konusu tutarın 75 milyar dolarlık kısmının Türkiye’deki yerleşik gerçek ve tüzel kişiler tarafından satın alındığını belirtmişti.

Canikli’ye göre 36 milyar dolarlık kısmının da hane halkının elinde olduğunu söylemişti.

Takip Et Google Haberler
Takip Et Instagram