Dolarda sinsi plan, iddialar vahim

Dolar 13 TL’yi, euro 15 TL’yi geçti. Türk Lirası’nda günlük değer kaybı yüzde 20’ye yaklaştı. Kur anbean değişiyor. TL’nin güneş görmüş kar misali erimesine mukabil Saray’dan teskin edici herhangi bir açıklama gelmediği gibi yangına benzin dökülüyor. Bizzat devlet eliyle manipülasyon yapılıyor. Halk dolar bazında her gün fakirleştiriliyor.

Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) lideri ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan konuştukça dolar 30-40 kuruş yükseliyor. Sanki dolar/TL paritesinin düşmemesi için hususi bir gayret var.

Ortalık yangın yerine dönmüşken itfaiye nerede? Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Şahap Kavcıoğlu Ankara’da makam odasında, amma velakin yangın söndürmeye niyeti yok. Faizi yüzde 15’e indirdiği için Erdoğan’dan “Faizin indirilmesini memnuniyetle karşılıyoruz.” iltifatını almanın keyfini sürüyor.

ÖLÜM SESSİZLİĞİ HAYRA ALAMET DEĞİL

Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan artık siyaseten topal ördek. Erdoğan her an biletini kesebilir. TCMB Başkanı Kavcıoğlu da Erdoğan’dan talimat gelmeden gıkını çıkarmaz?

Vatandaş ölüp ölüp dirilirken, Ankara’yı esir alan ölüm sessizliği de birazdan anlatacağım vahim iddialarda geçen sinsi planın bir parçası olmalı.

Erdoğan’ın 17 Kasım 2021 tarihinde Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) lideri Devlet Bahçeli’yi Saray’da ağırlamıştı. Görüşmede Cumhur İttifakı’nın seçim hazırlıklarının gözden geçirildiği, aynı zamanda ekonomiye dair kritik kararlar alındığı belirtiliyor.

Kamuoyuna aksettirilenin aksine iki liderin erken seçim için 19 Haziran 2022 Pazar gününde mutabık kaldığı iddiası ile piyasalarda olup bitenler arasında irtibat var.

26 Kasım’da işadamı Osman Kavala’nın tahliye edileceği ve kurlarda düşüş fitilinin ateşleneceği de başka bir iddia. Erdoğan’ın Bahçeli’yi bu formüle ikna ettiği belirtiliyor.

Ne kadar hazin ki Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) tahliye kararına rağmen 4 yıldır demir parmaklıkların ardında tutulan Kavala hürriyetine kavuşacaksa bu mahkeme kararıyla değil, siyasi pazarlıklarla mümkün olabilecek.

Esasında bu formüle göre cuma günü tahliye kararı çıkmazsa dolarda 30-40 kuruşluk yükseliş de sürpriz olmayacaktır. Beklenti karşılanmayınca bahane arayan kur yine tırmanacaktır.

“DOLAR PLANLI BİR ŞEKİLDE YÜKSELTİLECEK”

AKP’ye yakın çevrelerde vahim bir iddia daha dillendiriliyor. O iddiaya göre dolar planlı bir şekilde yükseltilecek. Ancak belli bir seviyeden bavulla gelen dolar ve altınlar bozdurulacak. Böylece kur hızlı şekilde değer kaybedecek.

Kulislerde 2021 yılı aralık sonunda 10,50, 12,50 ve 14,50 gibi birbirinden kopuk dolar/TL kur hedefleri telaffuz ediliyor. Serbest kur rejiminde bu nasıl olacak? Bahsedilen seviyelerden birinde sabit kur rejimine mi geçilecek?

Ne tarafından tutsanız elde kalan bir plan bu. Aynı hataları tekrar ederek farklı sonuçlar alınabilir mi?

Serbest dalgalı kur rejiminde bir kur hedefinden bahsediliyorsa her an her şey olabileceği ihtimali göz önünde bulundurulmalı.

Merkez Bankası’nın 16 Aralık’ta sembolik indirim ya da pas geçme kararı kurun o günkü seviyesine göre belirlenecek. Mevcut eğilim 100 baz puanlık indirim yapılması yönünde.

Kur belli bir seviyede tutmak üzerine plan yapan hükûmetin seçime kadar kurda yeni şokları engelleyebileceğini umuyor. Seçimden sonra döviz kurları tekrar serbest bırakılacak. Borsa İstanbul uçuşa geçecek.

SEÇİME KADAR BORSA İSTANBUL YÜKSEKTEN UÇACAK

Seçimden evvel borsanın yönünü belirleyen tek faktör seçimin kendisi değildir. Yabancı portföy yatırımları en önemli belirleyicidir. Bu seçim öncesinde yabancılar bekle-gör politikasını benimseyecek. Ancak tavşan atlet olarak bıyıklı yabancı sermaye girişi hızlanacak. Böylece döviz kurlarında satış baskısı artacak.

Dolar/TL zirveden indiği için de vatandaş “kriz geçti” algısına kolaylıkla ikna olacak. Seçim sonrasında doların 13 TL-14,50 TL arasına çıkması ve “rekabetçi kur-üretim üssü” stratejisinin devam etmesi planlanıyor.

Planın bir ayağında döviz takviyesi var. “Varlık Barışı” ismi altında bavulla para girişi bu dönemde hızlanacak. 8 ayda 13,5 milyar dolar (164 milyar TL) gelmişti bavulla. Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) Veliaht Prensi Zayed, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile görüşmek için yarın Türkiye’ye geliyor.

ZULALARDAKİ DOLARLARIN BİR KISMI GETİRİLECEK

“Körfez sermayesine belli bir kur sözü verildiğine” dair yaygın söylenti dikkate alındığında Zayed’in ziyareti bambaşka bir mahiyete bürünüyor.

Hemen hemen her genel seçim faizlerin düşük, tüketimin ve büyümenin yüksek, finansal piyasaların da pozitif olduğu bir atmosferde yapılır. AKP hükûmetleri seçim
öncesinde Borsa İstanbul’un yükselmesini istedi.

2007, 2011, 2015 ve 2018 yıllarında seçim arifesinde borsa yükseldi, döviz kurları ya geriledi ya da stabil kaldı. Bu defa Erdoğan’ın kontrollü devalüasyon planının tutup tutmaması tamamen döviz açığının nasıl kapatılacağına bağlı.

İddia edildiği gibi Katar ve BAE’nin yanı sıra Libya ve Azerbaycan’dan “petro-dolar” dolu bavullar gelirse döviz kurları gevşer. Planı hazırlayanlar hâliyle dolarları hangi fiyattan bozduracaklarına da karar vermiştir.

DOLARIN FİYATINI TÜRKİYE BELİRLEMİYOR Kİ!

Ancak bu defa vaka sayılarının tekrar tırmanışa geçtiği Covid-19 salgını ve Amerikan Merkez Bankası’nın (Fed) dolarda makas değişikliği hazırlığı var. Doların dünyada değer kazandığı bir dönemde kuru belli bir seviyede tutmak için sürekli bir sermaye girişi ile mümkün olabilir.

Bu vahim iddiaların ekonomide ne kadar karşılığı olduğunu zaman gösterecek. Hükûmet rasyonel bir politika belirleyemediği gibi tehlikeli bir deneye teşebbüs ediyor.

Doların suni bir şekilde baskı altında tutulması ne kadar yanlışsa günde yüzde 10 değer kazanması da yanlıştır. Döviz borcu olan şahısların ya da şirketlerin altından kalkamayacağı kadar ağır bir yüke dönüştü kur şoku.

BU PLAN ERDOĞAN’IN ELİNDE PATLAYABİLİR

19 Kasım Cuma gününden 23 Kasım Salı gününe kadar dolar yüzde 20 değer kazandı. Artık yeter” demenin vakti geldi de geçiyor bile.

Döviz kurları bir yerde durmazsa savaş planı Erdoğan’ın siyasi kariyerinin sonunu getirebilir. Kurumların içinin boşaltıldığı, hukuk ve demokrasinin rafa kalktığı bir dönemde “pes” dedirten bu ekonomik deney nasıl sonuçlanacak?

Erdoğan, kurmayları ile hazırladığı ekonomik savaş planının kendisini zafere ulaştıracağından emin görünüyor. İddialardan daha vahim olan şu ki bu deney fiyasko ile sonuçlanırsa sadece Erdoğan değil, Türkiye de çok ağır bir bedel ödeyecek. Piyasalar yerle bir olacak.

Plan tutmazsa sabit kura geçilecek mi? Bankalardaki döviz mevduatı belli bir kur üzerinden TL’ye çevrilecek mi? sorularının cevabını ise sadece Erdoğan biliyor.

Yangın büyüdükçe Erdoğan’ın elindeki yetkileri kullanabileceği endişesi bu krizin tuzu biberi olacak.

Olup bitenlerin rasyonel bir tarafı olmadığına göre İngiliz şair Eliot’un şu sözü ile noktalayalım: “Yalnızca çok ileri gitme riskini göze alanlar, bir kişinin ne kadar ileri gidebileceğini tahmin edebilir.”

————————

İletişim için:
[email protected]

Twitter: @turhanbozkurTV

YouTube: https://www.youtube.com/turhanbozkurt

Facebook: https://www.facebook.com/TurhanBozkurt/