Adım adım dolarda büyük vurgun

TCMB’nin “100 liralık mevduatın asgari 60 lirası TL mevduat olacak” şartını yerine getirmekten başka çaresi olmayan bankalar döviz zengini müşterileri ile “Sen de kazan, biz de kazanalım” kutlaması yapıyor. Birileri ana hatları ile dolardan ve faizden şöyle zengin oluyor...

TURHAN BOZKURT 18 Nisan 2023 HABER ANALİZ

Merkez Bankası (TCMB) resmî kur olarak 1 Amerikan Doları’nın 20 Türk Lirası’nın (TL) altında tutabilmek için hamle üstüne hamle yapsa da döviz aldı başını gitti.

Nisan başına kadar 18,94 TL’de asılı kalan dolar 18 Nisan Salı günü bankalarda 19,40 TL’den satılıyor. İstanbul Kapalıçarşı başta olmak üzere serbest piyasada ise, 20 TL ile 20,15 TL arasında değişiyor.

Bankalar ile döviz büroları arasındaki 60-70 kuruşluk farkın devam etmesi ya da daha da açılması hâlinde çok yakında dövizde şiddetli bir patlama olacak. Bankadan döviz alıp piyasada bozdurup ballı kazanç elde edenler var.

BAŞKANLIK FİYASKOSU: DOLAR 4,50 TL’DEN 20 TL’YE TIRMANDI

TCMB “tabelada düşük görünsün” diye bankalara günlük döviz satış limiti bile getirdi. Ne de olsa 64 milyon kişi 14 Mayıs’ta Cumhurbaşkanı Seçimi ve 28’inci Dönem Milletvekili Genel Seçimi için sandık başına gidecek.

Türkiye’de ekonominin nabzı dolara bakarak ölçülür. Türkiye tipi ucube başkanlık sisteminin ilk 5 yılının sonunda doların 4,50 TL’den 20 TL’ye fırlamış olması Saray’ın seçim hesaplarını alt üst edecek kadar dramatik. Ne yapıp edip doları tutmaya çalışıyorlar ki işler sarpa sarmasın.

TCMB arka kapı müdahaleleri ile dövizi durduramadığı gibi ikili, hatta üçlü kur sayesinde birilerinin kasaları doldu taştı.

Dolarda büyük vurgunun merkez üssü 2021 yılı aralık ayında doların bir haftada 11 TL’den 18,34 TL’ye tırmandığı günlerde Türkiye’nin tanıştığı kur korumalı mevduat (KKM) hesapları.

DOLARDA BÜYÜK VURGUNUN ŞİFRELERİ

TCMB’nin “100 liralık mevduatın asgari 60 lirası TL mevduat olacak” şartını yerine getirmekten başka çaresi olmayan bankalar döviz zengini müşterileri ile “Sen de kazan, biz de kazanalım” kutlaması yapıyor.

Birileri ana hatları ile dolardan ve faizden şöyle zengin oluyor: A şirketi, Garanti Bankası’nda yüzde 9 ile döviz dönüşümlü KKM hesabı açıyor.

Bu hesap mukabilinde A firması yüzde 10,50 oranla aynı bankadan kredi çekiyor. Firma kredi tutarını Yapı Kredi Bankası’na aktarıyor.

Firma ortağı kendi hesabından yüzde 27 ile KKM hesabı açıyor. KKM mukabilinde Türkiye İhracat Kredi Bankası (EXIMBANK) için yüzde 2 komisyon ile Yapı Kredi’den teminat mektubu alıyor.


 

Akabinde Eximbank’tan yüzde 7,50 oran ile reeskont kredisi çekip Vakıfbank’ta yüzde 30 faizli KKM hesabı açıyor. Birkaç 100 bin dolarlık döviz mevduatını bozduranlara bütün kapılar açılıyor.

Seçime doğru nakit döviz talebi hiç olmadığı kadar artmışken, döviz zenginlerinin eli daha kuvvetli.

HEM BALLI KAZANÇ HEM DE DÜŞÜK FAİZLİ KREDİ

Piyasa rayicinin üçte biri fiyatına tekabül eden ucuz kredi çekerken, diğer tarafta dövizin TL olarak aylık neması da tıkır tıkır işliyor.

Dolar Döviz bürosu

Bankalar alım-satım arasındaki makası açtı. Döviz büroları önünde kuyruklar uzadı.

Ortalama ticarî kredi faizleri yüzde 14 ila yüzde 21 arasında değişse de vadeler 12 aya kadar indi. Bu şartlarda kredi alıp ödeyecek işletme sayısı son derece mahdut.

Yıllık yüzde 30 net kazanç. Kur farkı hesaba dâhil değil. Üstelik kazancın tamamı yüzde 15 Gelir Vergisi tevkifatından (Stopaj) muaf. KKM hesaplarında 1,7 trilyon birikti.

Kaç şahıs ya da şirketin KKM’nin ne kadarı ile servet edindiğini ancak hesapları görme yetkisine sahip bankacılar biliyor.

Reeskont için ihracat geliri elde etmesi lazım ki bu kriter şahıslardan ziyade büyük firmaların çifte kavrulmuş lokum ikram edildiğini gösteriyor.

Ancak hükûmete yakın olmadan, Ankara’da hatırlı dostlar edinmeden sıradan hiç kimseye böyle bir fırsat altın tepside sunulmaz.

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) murakıpları bilse de hükmü yok. Zira özerk ya da değil bütün ekonomi yönetimine Saray’ın “Faizi indir, dövizi tut ve Borsa’yı uçur” talimatına göre hepsine göz yumuluyor.

Aksini iddia eden kendisini kapının önünde bulur.

SEÇİMDEN SONRA DÖVİZ VE FAİZ RALLİSİ

Haddizatında yanlışa “Yanlış.” diyebilecek ne bir amir ne de bir memur kaldı. Birileri tabelada düşük döviz kuru oyunu oynarken, birileri de mevcut düzen sayesinde ihya oldu.

Merkez Bankası’nın kayıp 128 milyar dolarını dahi unutan Türkiye dolarda büyük vurgunu 15 gün sonra bile hatırlamayacak.

TCMB’nin İstanbul Kapalıçarşı’da efektif (nakit döviz) toplaması kasanın vaziyeti hakkında hayli fikir veriyor. Seçime kadar nakit döviz bulmak daha da zorlaşacak. Seçim 2’nci tura kalırsa kur şoku o iki haftada kapıyı çalabilir.

Seçimin akabinde ise, acı reçete yudumlanacak. TCMB faizi yüzde 30’u geçebilir. Kredi ve mevduat faizleri de yüzde 40-50 arasına çıkabilir.

Öyle ya da böyle Türkiye hem faiz artışı hem de kur artışı gibi iki ucu keskin bir bıçağı tutmak mecburiyetinde kalacak.

—————————————

İletişim için:

https://www.youtube.com/turhanbozkurt

Twitter: @turhanbozkurTV

https://www.facebook.com/TurhanBozkurt/

e-posta: [email protected]