Dolar 2023’te inişe geçebilir

Aşırı değerli dolar kriz çıkardı. Rusya petrol ve doğalgaz ödemelerinde ruble şartı getirdi. Çin ile Suudi Arabistan ödemeler için kendi para birimlerini kullanacak.

KRONOS 22 Aralık 2022 EKONOMİ

Amerikan Doları’nın euro, sterlin ve yen gibi önde gelen para birimleri karşısında değerini gösteren Dolar Endeksi (DXY) 92 seviyesinden 112’ye kadar tırmandı. Zirveden dönen DXY, 22 Aralık’ta 103,60 seviyesine geriledi.

Doların 11 aylık değer artışı yüzde 10’u geçti. Aşırı değerli doların yol açtığı zorluklarla mücadele eden pek çok ülke “dolarsızlaştırma” adımları atıyor.

Dolardan uzaklaşma temayülünün 2023 yılında dolarda değer kaybını hızlandırabileceği belirtiliyor.

Türkiye de “liralaşma” stratejisi ile kur korumalı TL mevduat (KKM) hesaplarına kur farkı garantisi vermişti. KKM hesaplarında 1 trilyon 465 milyar TL birikirken, bankalardaki döviz mevduatı 238 milyar dolardan 201 milyar dolara geriledi.

DOLAR BORCU OLAN ASYA ÜLKELERİ ZORDA

Uluslararası şirketler de doların daha da güçlenmesi sebebiyle benzeri görülmemiş şekilde yerel para birimleri ile borçlanma yoluna gidiyor.

Doların yükselmesi Asya ülkeleri için gıda alım fiyatlarının artmasına, borç maliyetinin katlanmasına ve yoksulluğun derinleşmesine sebep oldu.

Bloomberg’in haberine göre, Asyalı yetkililer hem Çin hem ABD ile ikili ilişkileri sürdürmek isterken, Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) Rusya’ya verdiği cezalar sebebiyle farklı çıkış yolları aramaya başladı.

Myanmar yönetimi, doların “küçük uluslara zorbalık yapmak için” kullanıldığını söyledi. Pek çok Güneydoğu Asya ülkesi de Rusya’ya dönük müeyyideleri delmek için dış ticarette yerel para birimlerinin payını artırdı. Moskova, Hindistan’ı alternatif sisteme ikna etmeye çalıştı.

Doların ana değişim aracı olarak saltanatının kısa vadede sönmesi beklenmese de pek çok ülke doların ve küresel finansal sistemin temelini oluşturan uluslararası ödeme sistemi (SWIFT) ağını atlayan ödeme mekanizmaları keşfetmeye başladı.

RUSYA DOĞALGAZ VE PETROL İÇİN RUBLE ŞARTI GETİRDİ

Blok zinciri teknolojilerinin kullanımı da dahil olmak üzere uluslararası ödemeler için kendi para birimlerini kullanmak isteyen Rusya ile Çin’de hâlihazırda devam etmekte olan planlar, Ukrayna Savaşı’ndan sonra hızlandı. Rusya enerji arzı için ruble olarak ücret talep etmeye başladı.


 

Kısa süre sonra Bangladeş, Kazakistan ve Laos gibi ülkeler de yuan kullanımlarını artırmak için Çin ile müzakereleri hızlandırdı. Hindistan, rupinin uluslararası hâle gelmesinden daha yüksek sesle bahsetmeye başladı ve bu ay Birleşik Arap Emirlikleri ile ikili bir ödeme mekanizması sağladı.

Bu planların ana itici gücü, ABD ve Avrupa’nın Rusya’yı SWIFT isimli küresel mesajlaşma sisteminden dışlama hamlesi oldu.

Fransızlar tarafından “finansal nükleer silah” diye nitelenen hamle çoğu büyük Rus bankasını günde onlarca milyar dolarlık işlem yapılan bir ağdan uzaklaştırdı. Böylece Rus bankaları kendi sistemlerine odaklandı.

SWIFT AMBARGOSUNA KARŞI ALTERNATİF ARAYIŞI

ABD’nin Rusya’ya yönelik yaptırımları diğer ülkelerde de endişeleri artırdı. Bu ülkeler doların kalıcı bir şekilde siyasi araç haline gelebileceği endişesini artırdı. Bu endişe özellikle Çin’de yükseldi. Ayrıca Hindistan da SWIFT benzeri bir ödeme sistemini geliştirmeye başladı.

Finans dışı şirketlerin dolar cinsinden tahvil satışları, 2022’de küresel toplamın yüzde 37’sini oluşturarak, en düşük seviyeye geriledi. Son on yılda bu oran 50’den fazlaydı.

Wave Advisors isimli yatırım şirketinin otuz yılı aşkın tecrübeye sahip yatırım stratejisti John Mauldin, geçen hafta paylaştığı bir bültende şu değerlendirmede bulundu: “Biden yönetimi doları ve küresel ödeme sistemini silah haline getirmekle hata yaptı. Bu, ABD dışındaki yatırımcıların ve ulusların varlıklarını dolar dışında çeşitlendirmesine sebep olabilir.”

Ancak uzmanlar bütün tartışmalara rağmen Amerikan Doları’nın dünyada rezerv para olarak yüzde 70’e yakın paya sahip olduğunun altını çiziyor.

Takip Et Google Haberler
Takip Et Instagram
WP2Social Auto Publish Powered By : XYZScripts.com