Çok gizli hazırlık devam ededursun, dolar ters köşeye yatırabilir

Çok gizli hazırlık devam ededursun dolar adım adım 15 TL’nin eşiğine geldi. Dolarda riskler ve fırsatlar faslına geçmeden piyasaları sarsan “çok gizli hazırlık” meselesini biraz daha vuzuha kavuşturmakta fayda var.

Türkiye, Merkez Bankası’nda devam eden “çok gizli” hazırlığa dair sızan ilk bilgileri iki gündür Kronos’tan takip ediyor. 500 liralık banknot basımında sona gelinirken, üç kritik tarih yaklaştıkça Ankara’da başka hazırlıklar da yapılıyor.

Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati ile Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Şahap Kavcıoğlu geçen hafta Saray’a çıktı.

FAİZİ ARTIRMAK SON KOZ, ORAYA GELENE KADAR…

Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) lideri ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a sunum yapan Kavcıoğlu, Rusya-Ukrayna Savaşı’nın döviz kurlarından enflasyona kadar bütün parametreleri değiştirdiğini aktardı.

Kavcıoğlu’nun savaş uzarsa faiz artışının kaçınılmaz hâle gelebileceğini belirtmesi üzerine Erdoğan’ın son ana kadar böyle bir hamleyi doğru bulmadığını vurgulayarak, “Alternatif yollar bulalım.” dediği iddia ediliyor.

Faizi artırmak yerine “dövize endeksli mevduat (DEM)” diye bilinen kur korumalı TL mevduat hesaplarını teşvik edici adımlar atılması kararlaştırıldı.

3 Ocak 2022 tarihli tebliğe göre, ihracat bedelinin yüzde 25’i düzenlendiği tarihteki işlem kuru üzerinden TCMB’ye satılmak üzere belgeyi düzenleyen bankaya satılıyor.

Saray’daki mini ekonomi zirvesindeki müzakerelere göre, gerektiğinde bahse konu oran yüzde 50’ye kadar çıkarılabilecek. İhracatçının dövizin yarısı anında Merkez Bankası’na geçecek.

DÖVİZ KURLARI İÇİN ÜÇ KRİTİK TARİH VE FARKLI İHTİMALLER

Zirvede dolar/TL kurunun yeniden 15 TL üzerine tırmanmasına mani olmak için üç kritik tarih üzerinde durulduğu iddia edildi. Kritik tarihler 16 Mart, 17 Mart ve 21 Mart…

16 Mart’ta Amerikan Merkez Bankası (Fed) politika faizini asgari 25 baz puan artıracak. Doların patronu faizi artırırken, TL’nin dolara mukabil ayakta kalması hiç kolay olmayacak. Bunun için Türkmenistan ve Azerbaycan ile swap (dolar-TL takası) mekanizması tesis edilmesi için hızlı adımlar atılacak.

Swap havuzundaki yerel para birimleri dış ticaret ödemelerinde kullanıldığı için ihracattan gelen dövizler döviz borçları için el atında hazır kaynak.

“Varlık Barışı” devam ettiği için kaynağı meçhul para girişlerinde bu sene en az 15 milyar dolar bekleniyor. 17 Mart’ta da TCMB Para Politikası Kurulu toplanacak.

DEM HESAPLARINDA MUDİ İLE İLK YÜZLEŞME 21 MART’TA 

Piyasalarda beklenmedik bir sarsıntı olmadıkça politika faizi yüzde 14’te sabit tutulacak. Fed’in faiz artışı tahminleri aşmazsa ilave bir adım atılmayacak.

Ancak hükûmet döviz cephesinde hezimete uğramak istemediği için ilk DEM hesaplarında teşvikler için getirilen 90 günlük vadenin dolacağı 21 Mart öncesinde tahkimat yapıyor. Zira 21 Aralık’ta DEM hesabı açtıranlar için ilk yüzleşme olacak.

Dile kolay o kadar gürültünün akabinde paralarının ne kadar demlenip demlenmediğini görecekler.

Ortalama 11,80 TL civarından açılan hesaplarda bankalar asgari yüzde 14 nema ödeyecek. Kur bugünkü seviyede kalsa yaklaşık 2 TL kur farkını da Hazine ya da TCMB tarafından mudiye ödenecek.

Kabataslak bir hesapla devlet 3 ayın sonunda mudiye 15 milyar TL kur farkı ödeyecek. Bankalar da 23 milyar TL’ye yakın faiz ya da kâr payı aktaracak. Söz konusu paraları alan mudi için yüzde 15 stopaj (Gelir Vergisi tevkifatı) da yok.

“15,45 TL EŞİĞİ GEÇİLMESİN” DİYE NELER YAPILACAK?

DEM’den çıkanların dövize almaması için 15,45 TL psikolojik bir eşik. Hatta 21 Mart’tan itibaren yüklü döviz satışları ile kurun 13 TL altına inmesi ve vadesi haziran sonunda dolacak yeni DEM hesapları açılması için zemin elverişli hâle getirilecek.

Serbest piyasa şartlarında ütopik fikirlerin devletin zirvesinde ciddi ciddi müzakere edilmesi ortada serbest bir piyasa kalmadığının ispatı.

Erdoğan, 20 Aralık 2021 Pazartesi akşamı kabine toplantısının akabinde kameraların karşısına geçtiğinde yeni piyasa modelinin Saray’dan güdümlü bir piyasaya döndüğünü herkes iliklerine kadar hissetmişti.

Hassaten dolar 20 TL olacak diye 16 TL ve üzerinde dolar alanlar burnundan soluyor. Saray şapkadan DEM tavşanı çıkarmak için doların 18,50 TL’ye kadar tırmanması niye bekledi? Dövizi yüksekten kimler sattı? Bu suallerin cevabı hâlâ verilmedi. Kuvvetle muhtemel hep cevapsız kalacak.

“SÜPER BONO” YA DA 1.000 PUANLIK FAİZ ARTIŞI ÇÖZÜM MÜ?

Ne şeffaflık ne de kurumların özerkliği kaldı. Erdoğan faizi artırmadan kuru bir yerde tutmaları için TCMB Başkanı Kavcıoğlu’na alenen talimat veriyor.

Ne yaman çelişkidir ki diğer tarafta en büyük banknot olan 200 liralık banknot tedavüle sürüldüğü 1 Ocak 2009’dan beri 118 dolar eriyerek, 13 dolara geriledi.

Saray’da bunlar konuşulurken, birileri Hazine kulislerinde “yüksek faizli, 6 ayda bir kupon ödemeli Süper Bono ihraç edilmesi” için telkinlerde bulunuyor.

Bankalara verilen paranın DEM üzerinden doğrudan mudinin cebine aktarılmasından mustarip bir başka grup daha var ki onlar TCMB’nin faizi 1.000 baz puan artırarak, yüzde 24’e çıkarması gerektiği tekrar edip duruyor.

Böylece hem dolar 10 liranın altına inermiş hem de akaryakıt fiyatları 3-4 lira ucuzlayabilirmiş.

Yeniden davullu zurnalı halaya durmak için böyle bir ters köşe operasyonu sayesinde TCMB, 500 liralık banknotu da tedavüle sürebilirmiş. Her biri krizin daha derinlerde olduğunu ele veren akla ziyan cümleler…

12 TL ALTINA İNDİĞİNDE HERKES DOLARI HAVADA KAPAR

Değil kurun 10 TL’nin altına inmesi, kur 12 TL’nin altına indiği an dağdaki çoban dahil herkes varını yoğunu satıp dolar alır. Resmî enflasyonun bile yüzde 50’yi aştığı bir dönemde döviz TL karşısında gerileyecek, öyle mi?

Lobilerin sözünü itimat edilirse, faiz arttığı ile kalır ve iki gün içinde dolar 20 TL’nin üzerine doğru kanat çırpmaya başlar.

Nitekim 10 Mart 2022 Perşembe günü dolar/TL kurunda 14,72 TL üzerinde satışları karşılayacak kadar “al” talimatı geliyor. Kur haftalık kapanışta 14,79 üzerinde kalırsa 17 Mart’tan önce 15 eşiği geçilebilir.

Günü sonunda kasa konuşur. Saray’da hazırlanan “çok gizli” plan dikiş tutmuyor. Ya da “Biraz çıksın, yüksekten aşağı bırakalım.” diyen ekip fırsat kolluyor.

Ayşe teyze ile Ahmet amca her an yeni bir tuzağa düşürülebilir. Aman dikkat!