“Varlık Barışı” diye bilinen kanun 31 Mart 2023 tarihine kadar uzatıldı. “Yeter ki para getir, kaynağı sorulmayacak.” düzenlemesi ile sadece 5 ayda 15 milyar dolara yakın para bavulla geldi. 55 milyar doların 15 milyar dolarının Erdoğan’ın "dostum” dediği Putin tarafından gönderileceği anlaşıldığına göre...
Çin ile Tayvan arasındaki krizin savaşa dönüşmesinden endişe edildiği günlerde Saray, 1 Amerikan Doları’nın 18 Türk Lirası (TL) eşiğine geldiği gün yine şapkadan tavşan çıkardı. Dolar 17,95 TL’ye yükseldiği dakikalarda “Rusya’dan 15 milyar dolar geliyor” haberi piyasaları dalgalandırdı.
Haberin etkisi ile dolar dakikalar içinde 17,70 TL’ye kadar gerilese de gün sonunda 17,91 TL zirvesine tırmandı.
Amerikan veri ve haber ajansı Bloomberg’in haberinde “15 milyar dolarlık kaynağın 5 milyar dolarının 28 Temmuz 2022 Cuma günü itibarıyla Mersin Akkuyu’da Türkiye’nin ilk nükleer güç santralini (NGS) inşâ eden Akkuyu Nükleer Anonim Şirketi’nin banka hesabına geçtiği belirtildi.
PARA TRANSFERİ İRAN’DA KARARA BAĞLANDI
Paranın yıl sonunda hesaplara aktarılması planlanmıştı. Geçen hafta İran’ın başşehri Tahran’da bir araya gelen Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) lideri ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasında müzakere edilen başlıklardan birinin Akkuyu olduğu belirtiliyor.
İki liderin para transferinin 29 Temmuz’da başlaması için mutabakata vardığı kaydediliyor. Erdoğan’ın döviz açığını kapatmak için kapı kapı dolaştığı bir dönemde Putin yine “acil destek” hattını açtı.
Desteğin hangi tavizler mukabilinde verildiği ilerleyen günlerde gün yüzüne çıkmaya başlar. Şimdilik Akkuyu’nun çok boyutlu bir işbirliğinin nüvesini teşkil ettiğini, elektrik faslının işbirliğinin meyvelerinden sadece biri olacağını söylemekle iktifa edeyim.
KALAN 10 MİLYAR DOLAR BİRKAÇ HAFTAYA TÜRKİYE’DE
İki ülkenin Hazine bakanlarının perşembe telefon görüşmesi ile işlemleri karşılıklı olarak başlattıkları ve 15 milyar dolarlık kaynağın 5 milyar dolarlık ilk diliminin Türkiye’deki banka hesaplarına aktarıldığı ifade ediliyor.
Paranın sahibi Akkuyu Nükleer AŞ, başka bir ifadeyle Rusya hazinesi. Para ne hibe ne de faizle alınmış bir borç. Tamamen ticarî faaliyetin bir parçası.
Doların 18 TL eşiğine geldiği bir dönemde birkaç haftada 15 milyar dolarlık sıcak döviz girişi kur üzerinde satış baskısını artıracaktır.
Bu haberler de ilginizi çekebilir:
15 milyar dolar, Türkiye’de bozdurulacak ve Akkuyu’nun inşâsı için harcanacak. Kamu bankalarından birinde tutulan dövizin nihaî kredi mercii olan TCMB’nin kasasına gidecek. Dolayısı ile Merkez Bankası döviz rezervlerine net katkısı olacaktır.
Kalan 10 milyar doları ise, birkaç hafta içinde Türkiye’ye transfer edilecek. Rusya ile Türkiye arasında para trafiğinin hızlandığı bir dönemde Erdoğan, 5 Ağustos’ta Putin ile görüşmek üzere Rusya’nın Soçi şehrine gidecek.
Erdoğan’ın çantasındaki dosyada Suriye’nin kuzey doğusuna askerî harekât, 2’nci nükleer santral, ruble-TL ile ticaret ve BRICS üyeliği var.
TÜRKİYE, BRICS VE DOLARA ALTERNATİF PARA
Putin’in Erdoğan’a “BRICS” diye bilinen ve Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika tarafından kurulan ekonomi kulübüne üyelik davetinde bulunduğu artık sır değil. Erdoğan’ın teklifi reddetmediği ve müzakerelere devam edeceği biliniyor.
Putin’in daveti Türkiye ile mahdut değil. İran ile Arjantin de BRICS’e üye olabilir. Hedef dolar ve euro gibi rezerv bir para birimi yolunda ittifakın nüfuz alanını genişletmek… Dünyayı derinden sarsabilecek kadar kritik bir hamle bu. Gelişmeleri fırsat buldukça YouTube kanalımda anlatıyorum.
Rusya, Ukrayna’yı işgal etmeye başladığı 24 Şubat’tan bu yana dünyayı yeniden ikiye böldü. Soğuk savaş, ismi konulmamış bir ekonomik savaş, Tayvan ekseninde giderek tırmanan Çin-Amerika Birleşik Devletleri gerilimi derken Türkiye jeopolitik avantajları ile giderek ön plana çıkıyor.
Putin ile bu kadar içli dışlı olan, hava sahasını Rus uçaklarına kapatmayan ve bankacılık sistemini Ruslara sonuna kadar açan Erdoğan hem Kuzey Atlantik Anlaşması İttifakı (NATO) hem de Avrupa Birliği nezdinde kilit lider konumuna yükseldi.
NATO VE AVRUPA BİRLİĞİ ACZİYET İÇİNDE
İspanya’nın Madrid şehrinde bir araya gelen NATO üyesi ülkelerin liderleri Erdoğan’ın Finlandiya ve İsveç vetosunu kaldırmaya ikna etmek için adeta sıraya girdi. Demokrasi, hukuk devleti ile temel hak ve hürriyetler hiç olmadığı kadar iğdiş edilse de siyasetin önceliği hep siyasî krizler oluyor.
Bu haberler de ilginizi çekebilir:
“Türkiye’ye 55 milyar dolar gelecek” iddiasını analiz ettiğim makalede de belirtmiştim. Erdoğan otoriterlik yolunda emin adımlarla ilerlerken kuvvetler ayrılığını, serbest piyasayı, şeffaflığı ve Merkez Bankası bağımsızlığını beton çukura gömdü. Bütün bunları batı kulübünün gözlerinin içine baka baka yaptı.
“Varlık Barışı” diye bilinen kanun 31 Mart 2023 tarihine kadar uzatıldı. “Yeter ki para getir, kaynağı sorulmayacak.” düzenlemesi ile sadece 5 ayda 15 milyar dolara yakın para bavulla geldi.
Dünyada siyasî ve iktisadî fay hatları yerinden oynarken Erdoğan, Türkiye kozunu son kuruşuna kadar kullanacak.
“DÖVİZ REZERVLERİ ARTACAK” DERKEN…
55 milyar doların 15 milyar dolarının Erdoğan’ın “dostum” dediği Putin tarafından gönderileceği anlaşıldığına göre kalan 40 milyar doların farklı formüllerle geleceğini söylememe lüzum var mı?
Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu, “Önümüzdeki günlerde rezervlerin arttığını göreceksiniz.” derken sadece Akkuyu için gelen dolarları kast etmiş olamaz.
Suudi Arabistan, Libya, Azerbaycan ve Türkmenistan ile devam eden swap (dolar-TL takası) müzakereleri, eylülde İsviçre’den gelecek gizli banka hesap bilgileri, Rus oligarkların bavulla getireceği dolar ve altınlar…
Döviz açığının asimetrik finansmanında tavşanlar bitmek bilmiyor. Ekonomideki bütün kusurları örtebilecek kadar büyük bir şal döviz devridaimi… Vakit kazandırıyor. Sarayın propaganda aygıtına “Kriz kaçınılmaz olduğunda yine biz çözeriz” algısını tahkim etmesi için fırsat sunuyor.
Muhalefetin doların birkaç haftada 20 TL’nin eşiğine tırmandığı 2021 yılının son aylarında hangi tarihi fırsatı kaçırdığını anlamak isteyenler Erdoğan’ın o tarihten sonra dâhilde ve Türkiye hudutlarının haricinde attığı adımları takip edebilir.
15 milyar dolar Rusya’dan geldi, kaldı 40 milyar dolar… Çanlar demokrasi için çalıyor?
AKKUYU HAKKINDA BİRKAÇ BİLGİ NOTU…
Akkuyu Nükleer AŞ’nin hisselerinin tamamı hâlihazırda Rusya Federasyonu’na ait. Rusya Devlet Atom Enerjisi Kurumu (ROSATOM) ile imzlanana mukaveleye göre, Türkiye hükûmeti hisselerin yüzde 49’unu bedeli mukabilinde devralabilecek.
60 yıllığına Akkuyu NGS’yi işletme hakkını elde eden Rusya’ya elektrik alım garantisi verildi.
Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt A.Ş (TETAŞ) elektriğin her bir kilowatt saatini (kWh) 12,35 dolar sent fiyatla satın alacak. TETAŞ ile Akkuyu Nükleer AŞ arasında mutabakat edilen tarife kademelerinde lektrik fiyatlarındaki artış da kayıt altına alındı. Fiyat 15,33 dolar sent kWh tavan fiyatına kadar proje şirketi tarafından tespit edilebilecek.
Her biri 1.200 megaWatt (MW) güce sahip 4 reaktörle toplam 4 bin 800 MW kurulu güce sahip olacak santralin ilk ünitesinin Türkiye Cumhuriyeti’nin 100’üncü yılının kutlanacağı 2023’te devreye alınması planlanıyor.
Yaklaşık 20 milyar dolara mâl olacağı belirtilen Akkuyu NGS tek başına Türkiye’nin elektrik talebinin yüzde 10’unu karşılayacak. Başka bir ifadeyle İstanbul’un yıllık elektrik sarfiyatının tamamı Akkuyu’dan temin edilecek.
IC HOLDİNG İLE SÖZLEŞME NİYE FESHEDİLDİ?
Akkuyu Nükleer AŞ ana yüklenici IC (İbrahim Çeçen Holding) İçtaş İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş. şirketiyle sözleşmeyi “taahhütleri yerine getirmediği” için feshetti. Projede gecikmeler, mütemadiyen nükseden malzeme ve işçilik hataları Rusları çileden çıkarmış.
Mersin merkezli ve yüzde 100 Rus sermayeli TSM Enerji İnşaat Sanayi Limited Şirketi ile yola devam edilecek.
2019’dan beri projede farklı yükümlülükleri yerine getiren TSM Enerji ile mukavele imzalandı. Akkuyu NGS inşaatında yüzde 80’i Türkiye vatandaşı yaklaşık 25 bin kişi istihdam ediliyor. İşçiler TSM’ye devredilecek.
Mukavelesi feshedilen İçtaş İnşaat bünyesindeki 7 bin işçiye ise, 5 Ağustos’a kadar izin verildi.
—————————————
İletişim için:
https://www.youtube.com/turhanbozkurt
Twitter: @turhanbozkurTV
https://www.facebook.com/TurhanBozkurt/
e-posta: [email protected]
